wystawa

Wystawa Wystawa – zbiór przedmiotów wystawionych na pokaz, miejsce wystawienia przedmiotów w sklepie (ekspozycja, zwłaszcza w oknie sklepowym),  a także dowolne inne miejsce wystawiania przedmiotów na pokaz. Projektowaniem wystaw zajmuje się wystawiennictwo, obejmujące projekt plastyczny ekspozycji i sposób prezentacji wystawianych przedmiotów, a także architekturę pawilonów wystawowych. “Wystawami” nazywa się także stanowiące imprezy masowe ekspozycje jednorazowe … Dowiedz się więcej

wzornictwo przemysłowe

Wzornictwo przemysłowe Wzornictwo przemysłowe (w zbliżonych znaczeniach także wzornictwo, design lub spolszczone desajn) – działalność zmierzająca do projektowania obiektów kultury materialnej o wysokim poziomie artystycznym. Są to przy tym we wzornictwie przemysłowym wyroby przeznaczone do produkcji masowej. Celem wzornictwa przemysłowego jest wysoka wartość estetyczna przedmiotów codziennego użytku oraz rozwijanie kultury materialnej. Wzornictwo przemysłowe wykształciło się … Dowiedz się więcej

kult przodków w Chinach

Kult przodków w Chinach: jeden z głównych elementów religijności Chin, w chińskiej religii ludowej i w konfucjanizmie.

argument

Argument: ciąg przesłanek przedstawiony w celu uzasadnienia danej tezy.

reklama

Reklama: komunikat perswazyjny mający na celu zwrócenie uwagi na produkt, usługę, ideę lub postawę.

gazy kopalniane

Gazy kopalniane Gazy kopalniane – w górnictwie: mieszanina gazów, która występuje w kopalniach podziemnych, zwłaszcza cechująca się niską zawartością tlenu i niebezpieczna dla życia i zdrowia górników (wybuch metanu). Wyróżnia się przy tym kilka rodzajów gazów kopalnianych, z których największe znaczenie ma gaz kopalniany zawierający metan. Gaz kopalniany jest więc mieszaniną gazów w powietrzu kopalnianym, … Dowiedz się więcej

Akropol w Atenach

Akropol w Atenach: wzgórze w Atenach z zespołem zabytków starożytnych (Partenon, Erechtejon).

Akropol

Akropol: w starożytnej Grecji “górne miasto” stanowiące fortyfikacje i ośrodek kultowy.

odlewnictwo

Odlewnictwo: w technologii metali wykonywanie przedmiotów poprzez wypełnianie form ciekłym metalem, odlewanie. Także w innych dziedzinach – odlewy z tworzyw sztucznych, wytwarzanie porcelany.

Abolicjonizm

Abolicjonizm, ruch abolicjonistyczny: ruch społeczny, działalność na rzecz zniesienia niewolnictwa.

brąz

Brąz: stop miedzi z cyną i cynkiem.

wielki piec

Wielki piec: piec przemysłowy służący do pozyskiwania surówki z rudy żelaza.

konwertorowy proces tlenowy

Konwertorowy proces tlenowy (proces tlenowy, tlenowy proces konwertorowy, proces L-D): metoda otrzymywania stali.

Stop

Stop: mieszanina metali i innych metali lub niemetali, o właściwościach metalicznych.

Vannoccio Biringuccio

Vannoccio Biringuccio: włoski metalurg epoki renesansu.

Henry Bessemer

Henry Bessemer: brytyjski wynalazca, stworzył metodę taniej i szybkiej produkcji stali (proces bessemerowski).

Torbern Olof Bergman

Torbern Olof Bergman: szwedzki chemik i mineralog. Jeden z twórców chemii analitycznej i chemii minerałów.

Georgius Agricola

Georgius Agricola: XVI-wieczny uczony znany jako “ojciec geologii”

Konferencja berlińska

Konferencja berlińska, 1884-1885: międzynarodowa konferencja poświęcona problemom kolonizacji Afryki.

Autotrofizm

Autotrofizm (samożywność) Autotrofizm – zdolność organizmów do biosyntezy, samodzielnego wywarzania związków organicznych ze związków nieorganicznych (w procesie fotosyntezy lub chemosyntezy), wykazywana przez rośliny i niektóre bakterie. Są to substancje potrzebne do życia i rozwoju organizmu. Zjawisko samożywności dotyczy grupy organizmów określanej jako producenci. Producenci to organizmy mające zdolność wytwarzania materii organicznej z materii nieorganicznej. Możliwe … Dowiedz się więcej

Bajronizm

Bajronizm: zespół tendencji w literaturze romantyzmu, związanych z życiem i twórczością George’a Byrona.

Les Temps modernes

“Les Temps modernes”: wydawane od 1945 francuskie czasopismo polityczne, filozoficzne i literackie.

Abydos

Abydos: miasto w starożytnym Egipcie.

Absolut a literatura

Absolut a literatura: koncepcja literatury jako łącznika między światem zmysłowym i Absolutem typowa była zwłaszcza dla romantzymu.

barometr

Barometr: instrument stosowany do pomiaru ciśnienia atmosferycznego.

pasy Van Allena

Pasy Van Allena: pasy radiacyjne Ziemi.

stratosfera

Stratosfera: druga od powierzchni Ziemi warstwa atmosfery.

jonosfera

Jonosfera: warstwa atmosfery zawierająca dużą ilość wolnych jonów i elektronów.

pieśni (pieśń)

Pieśń: forma muzyczna, utwór wokalny lub wokalno-instrumentalny.

Pieśń

Pieśń: gatunek literacki, utwór liryczny związany genetycznie z muzyką.

aria

Aria: forma wokalno-instrumentalna, zwłaszcza w operze, oratorium i kantacie.

akustyka

Akustyka: nauka o falach sprężystych – dźwiękach, ultradźwiękach i infradźwiękach.

Hans von Aachen

Hans von Aachen – niemiecki malarz renesansowy.

Ile liter ma alfabet polski?

⇐ Główny artykuł – Alfabet polski (z obszernymi informacjami historycznymi dotyczącymi polskiego alfabetu). Ile liter ma alfabet polski? Ile liter ma alfabet polski? – współczesny standardowy alfabet polski ma 32 litery. Są to kolejno litery: 1. A, a; 2. A, ą 3. B, b 4. C, c 5. Ć, ć 6. D, d 7. E, … Dowiedz się więcej

Żywoty świętych

Żywoty świętych: gatunek literatury biograficznej, życie świętych przedstawione w tradycyjnej konwencji hagiograficznej.

Zwischenruf

Zwischenruf (z języka niemieckiego): głośny okrzyk z sali przerywający wypowiedź publiczną, np. debatę parlamentarną.

życie literackie

Życie literackie: ogół warunków i zjawisk społecznych, które określają zjawiska literackie – zwłaszcza instytucje literackie.

Żongler

Żongler: artysta cyrkowy zajmujący się podrzucaniem przedmiotami (żonglowaniem). W średniowieczu żonglerzy – wędrowni muzykanci, poeci, deklamatorzy.

Żagary

Żagary: grupa poetycka działająca w okresie dwudziestolecia międzywojennego, zaliczana do drugiej awangardy.

magodia

Magodia (magoidia) Magodia (magoidia) – w teatrze starożytnej Grecji rodzaj sceny komicznej. Obejmowała ona występy mężczyzn, którzy dla wywołania efektu komicznego występowali w strojach kobiet. Stanowiła osobny podgatunek mimu, który rozkwitał w III wieku p.n.e. Cechowała ją groteskowość i obsceniczność. Magodia w teatrze starożytnej Grecji Z literatury greckiej magodie przejął następnie mim rzymski. Męscy aktorzy … Dowiedz się więcej

D’Este

D’Este (Este, Estensi): włoski ród panujący, książęta Ferrary i Mantui.

Wizerunek (effigium)

Wizerunek, podobizna, effigium: reprezentacja plastyczna osoby.

Ekfraza

Ekfraza: literacki, w tym zwłaszcza poetycki opis dzieła sztuki, także figura retoryczna.

Drzwi Wschodnie Baptysterium we Florencji

Drzwi Wschodnie: drugie drzwi Baptysterium we Florencji (po drzwiach Andrei Pisano). Wykonał je z brązu w latach 1402-1425 Lorenzo Ghiberti.

Podniesienie krzyża

Podniesienie krzyża: obraz ołtarzowy Rubensa stworzony w latach 1610-1611.

Kantoria w kościele Santa Maria del Fiore

Kantoria w kościele Santa Maria del Fiore: trybuny śpiewacze (cantorie), Luca della Robbia i Donatello.

Escorial

Escorial, El Escorial, San Lorenzo de Escorial, Eskurial: monumentalne założenie architektoniczne obejmujące pałac królewski z klasztorem, mauzoleum i kościołem św. Wawrzyńca.

El Greco

El Greco, właściwie Domenikos Theotokopulos (ok. 1540-1614): malarz pochodzenia greckiego działający w Hiszpanii. Czołowy przedstawiciel manieryzmu.

della Rovere

Della Rovere: włoski ród arystokratyczny, papieże i kardynałowie, władcy Urbino.

Śmierć Marii

Śmierć Marii (Zaśnięcie Marii): obraz Caravaggia powstały w latach 1605-1606.

De re aedificatoria – Ksiąg dziesięć o sztuce budowania

De re aedificatoria, Ksiąg dziesięć o sztuce budowania: renesansowy traktat o architekturze Leona Battisty Albertiego

Gerard David

Gerard David (ok. 1460-1523): niderlandzki malarz, przedstawiciel wczesnego renesansu północnego.

Dawid Michała Anioła

Dawid Michała Anioła – jedno z najbardziej znanych dzieł sztuki renesansu, marmurowa rzeźba, którą w latach 1501-1504

Danae

Danae: postać w mitologii greckiej, matka Perseusza, kochanka Zeusa.

Dawid

Dawid, król Izraela Dawid – król starożytnego Izraela i Judy, jedna z głównych postaci historycznych w Biblii i jedna z kluczowych postaci w dziejach kultury. Jego życie przypada na przełom X i XI wieku p.n.e., panowanie Dawida datuje się tradycyjnie na około 1012-972 p.n.e. W chrześcijaństwie Dawid stanowi typ mesjański. Zobacz też: Dawid Michała Anioła, … Dowiedz się więcej

Dante

Dante Aligheri (Alighieri): najwybitniejszy poeta literatury włoskiej i średniowiecznej, filozof, działacz polityczny.

Andrea del Castagno

Andrea del Castagno (ok. 1419-1457), właściwie Andrea di Bartoldi di Simone: włoski malarz wczesnego renesansu.

Ludovico Carracci

Ludovico (Lodovico) Carracci: włoski malarz wczesnobarokowy.

Agostino Carracci

Agostino Carracci (1557-1602): włoski rytownik i malarz wczesnego baroku.

Annibale Carracci

Annibale Carracci (1560-1609): włoski malarz, grafik i rysownik wczesnego baroku.

Carracci

Carracci: rodzina malarzy włoskich, bracia Agostino i Ludovico Carracci oraz ich kuzyn Ludovico. Akademia Carraccich, Accademia Carracci (Accademia dei Carracci, Akademia Bolońska, Accademia degli Incamminati).

Vittore Carpaccio

Vittore Carpaccio (ok. 1460- 1526); włoski malarz wczesnorenesansowy, przedstawiciel szkoły weneckiej.

Vicente Carduco

Vincente Carducho: hiszpański malarz manierystyczny, autor dzieła Diálogos de la pintura (Dialogi o malarstwie).

Grający w karty

Grający w karty, Szulerzy, Gra w karty: obraz Caravaggia.

Dzwonnica Giotta

Dzwonnica Giotta, Kampanila we Florencji: kampanila przy katedrze Santa Maria del Fiore we Florencji.

Camerino d’alabastro

Camerino d’alabastro (camerini d’alabastro): alabastrowa komnata w Ferrarze, pokój (studiolo) księcia Alfonsa I d’Este.

Camera degli Sposi

Camera degli Sposi (Komnata Małżonków, Komnata Małżeńska, Sala Małżeńska), Camera Picta (Komnata Malowana): komnata audiencyjna w Palazzo Ducale w Mantui z freskami Andrei Mantegni.

Jacques Callot

Jacques Callot (1592-1635): francuski rysownik i grafik, przedstawiciel manieryzmu.

Caravaggio

Caravaggio, wł. Michelangelo Merisi: włoski malarz, czołowy przedstawiciel malarstwa wczesnego baroku.

Baptysterium we Florencji

Baptysterium we Florencji (Baptysterium św. Jana Chrzciciela, wł. Battistero di San Giovanni): romańskie baptysterium słynne mozaiki i drzwi (Ofiara Izaaka, Drzwi Raju).

Chrzest Pański

Chrzest Pański (Chrzest Chrystusa, Chrzest Chrystusa w Jordanie, chrzest w Jordanie) – chrzest Jezusa Chrystusa, w religii i w sztuce.

Alessio Baldovinetti

Alessio Baldovinetti (Alesso Baldovinetti, Alesso di Baldovinetto, ur. 1425, zm. 1499) – włoski malarz renesansowy.

Giovanni Baglione

Giovanni Baglione – włoski malarz barokowy, historyk sztuki.

Sisto Badalocchio

Sisto Badalocchio (ur. 1585, zm. po 1620): włoski malarz i grafik wczesnego baroku.

Bachus

Bachus, Bacchus: łacińska forma imienia Bakchos, które w mitologii greckiej funkcjonuje jako alternatywne imię Dionizosa.

bank

Bank (banki): samodzielna instytucja finansowa przeprowadzająca transakcje finansowe związane z obiegiem i gromadzeniem pieniądza (operacje pieniężne).

Dirck van Baburen

Dirck van Baburen (około 1595-1624): niderlandzki malarz, caravaggionista utrechcki,

Babilońska niewola papieży

Babilońska niewola papieży: określenie okresu w dziejach Kościoła, także określenie polemiczne.

Pietro Aldobrandini

Pietro Aldobrandini (1571-1621): kardynał, mecenas i kolekcjoner sztuki.

Andrea Alciato

Andrea Alciato (1492-1450): włoski humanista, prawnik, autor popularnego dzieła “Emblemata”.

Francesco Albani

Francesco Albani (1578-1660): włoski malarz.

Albizzi

Albizzi (Albizi): władcy Florencji, ród oligarchiczny.

Leon Battista Alberti

Leon Battista Alberti : architekt i teoretyk sztuki epoki renesansu, humanista, pisarz, uczony.

Giovanni Battista Agucchi

Giovanni Battista Agucchi: teoretyk sztuki okresu renesansu, sekretarz papieski.

Modlitwa w Ogrójcu

Modlitwa w Ogrójcu, konanie w Ogrójcu, Chrystus w Ogrójcu, Chrystus na Górze Oliwnej: wydarzenie z życia Chrystusa, częsty temat w sztuce.

Pieter Aertsen

Pieter Aertsen (Aertsz, Aertszen, Aertszone): niderlandzki malarz renesansowy, znany z martwych natur i scen rodzajowych.

Eneida

Eneida: epos Wergiliusza z I wieku p.n.e., narodowy poemat rzymski.

pokłon trzech króli

Pokłon trzech króli, także motyw pokłonu trzech króli, hołd trzech króli, adoracja dzieciątka Jezus przez trzech króli: motyw w sztuce.

Akademia Świętego Łukasza

Akademia Świętego Łukasza (Accademia di San Luca): renesansowa akademia artystyczna założona w 1577 w Rzymie.

Nacechowaność

Nacechowaność, nacechowanie: w terminologii językoznawczej – posiadanie przez jeden z członów opozycji prywatnej cechy, której pozbawiony jest człon drugi.