Ablativus pretii

Ablativus pretii – “ablatyw ceny”, funkcja gramatyczna ablatywu w języku łacińskim (porównaj główny artykuł Ablativus). Określa się za jego pomocą cenę szczegółową, dokładny koszt czegoś. Funkcja ta nie stanowi funkcji definicyjnej ablatywu (oddalanie się), ale funkcję nieistniejącego w łacinie narzędnika (instrumentalis). Nazwa pochodzi od rzeczownika pretium, pretii – “cena”.

Poza łaciną występuje także w języku fińskim (ale nie w języku węgierskim). Zdanie przykładowe: Hän saa sataa puntaa kuukaudelta. – “Zarabia sto funtów na miesiąc”.

Ablativus pretii występuje z czasownikami sto, consto – “kosztuję”, vendo – “sprzedaję”, aestimo – “szacuję”, emo, redimo – “kupuję”, loco – “wynajmuję komuś”, conduco – “wynajmuję od kogoś”. Jako passivum czasownika vendo używa się czasownika veneo – “być sprzedawanym”.

Ablatiwu pretii używa się rzadziej także na oznaczenie ceny ogólnej, np. magno, permagno, plurimo, parvo, nihil, minimo. W zasadzie jednak cenę ogólną wyraża w łacinie genetivus pretii, np. magni, tanti, pluris, parvi, quanti. Choć ablativus pretii może wyrażać cenę ogólną, nie używa się przy jego użyciu stopnia wyższego przymiotników i przysłówków.

Ablativus pretii: przykłady

Viginti talentis unam orationem Isocrates vendidit. – “Izokrates sprzedał jedną mowę za dwadzieścia talentów”.