Faktywność

Faktywność – w filozofii: zdania faktywne to zdania złożone, których orzeczenia tworzą czasowniki faktywne. Czasowniki faktywne to czasowniki wymuszające prawdziwość zdania podrzędnego (np. “wiedzieć, że”, “cieszyć się, że”, “pamiętać, że”). Odróżnia się od nich czasowniki niefaktywne, takie jak “wierzyć, że”, “sądzić, że”, “być przekonanym, że”. Własność faktywności i niefaktywności mają czasowniki epistemiczne (czasowniki o znaczeniu związanym z czynnościami poznawczymi).

Czasowniki faktywne określa się także jako faktywy (w liczbie pojedynczej: faktyw) lub wyrażenia faktywne. Przykładami zdań faktywnych mogą być zdania: “Pamiętam, że wczoraj tam byłem”, “Zdaję sobie sprawę, że to już koniec”. W wyniku użycia wyrażeń faktywnych pojawiają się często presupozycje (zdanie podrzędne stanowi presupozycję zdania złożonego, w którego zdaniu głównym orzeczeniem jest czasownik faktywny).

Niekiedy przez faktywność jakiegoś stwierdzenia rozumieć można także to, że sytuacja, którą ono wyraża, zaszła rzeczywiście. Porównaj także: faktyczność.