Dakou

Dakou, także kultura dakou lub pokolenie dakou – subkultura młodzieżowa, która wykształciła się w połowie lat 90. XX wieku w wielkich miastach Chin pod wpływem większej otwartości na kulturę Zachodu i zachodnią muzykę. Także chińskie określenie płyt kompaktowych cut-out i drill-hole, z którymi wiąże się nazwa i geneza tej subkultury (przynależą do niej przede wszystkim osoby urodzone w okresie rewolucji kulturalnej). Często nazywa się tak również kasety magnetofonowe, a niekiedy nawet jakichkolwiek nagrania muzyki zachodniej. W języku chińskim: 打口; pinyin: dǎkǒu.

Płyty kompaktowe cut-out

Płyty CD o naciętych lub spiłowanych rogach nazywa się płytami cut-out (cut corner). Zabieg taki wskazuje, że niesprzedane płyty kompaktowe zostały przecenione lub odrzucone przez wytwórnię. W latach 90. płyty takie były masowo eksportowane z krajów Zachodu do krajów biedniejszych, gdzie sprzedawano je po bardzo niskich cenach. Należały do nich kraje Europy Wschodniej (w tym Polska, gdzie płyty cut-out sprzedawano masowo na bazarach), a także Chiny. W Chinach rozwinęła się wokół nich specyficzna subkultura. Podobny charakter ma zabieg dziurawienia okładki (płyty kompaktowe drill hole) – w obu przypadkach częściowe zniszczenie okładki nie wpływa na jakość nagrania, ale jest informacją o braku możliwości sprzedaży płyt CD w cenie standardowej.

Rozwój i znaczenie subkultury dakou

Na początku lat 90. powstało w Chinach wiele targowisk, często nielegalnych lub obracających nielegalnymi towarami – przypominały one nieco podobne targowiska polskie. Obracano na nich wszystkim, w tym wycofanymi z obrotu płytami kompaktowymi, które sprzedawano niezwykle tanio. Pozwoliło to młodym Chińczykom lepiej poznać muzykę Zachodu. Skorzystał na tym rozwój chińskiego rocka (C-Rock) i chińskiego rapu (C-Rap).

Subkultura dakou wywodzi się także z idei “bycia chuliganem” (liumang), sprzeciwiającym się tradycyjnym normom społecznym Chin i jednocześnie wzorcom zachowań promowanym przez oficjalny maoizm. Subkultura liumang zyskała dużą popularność wśród młodzieży chińskiej przełomu lat 80. i 90. Celebrował ją znany pisarz Wang Shuo, a także gwiazda chińskiego rocka Cui Jian (“ojciec rocka chińskiego”). Już w połowie lat 90., przede wszystkim na skutek szybkiego bogacenia się społeczeństwa chińskiego, subkultura liumang straciła na popularności. Apoteoza chuligana i jego specyficznego etosu przestała więc być atrakcyjna.

Przedmiotem zainteresowania młodzieży chińskiej stała się natomiast łatwo już dostępna muzyka zachodnia. Wokół nielegalnych płyt CD wykształciła się nie tylko nowa kultura muzyczna, ale także moda i sposób życia. Koncentrowała się ona w Pekinie, tworząc muzyczny Ruch Nowego Brzmienia (xinsheng yundong, New Sound Movement). Wielką popularność zdobyła nowa muzyka związana z wytwórnią Modern Sky Records – trzeba przy tym zauważyć, że w Chinach nie istnieją niezależne wytwórnie muzyczne w sensie europejskim. Wszystkie wytwórnie i wszyscy dystrybutorzy nagrań są własnością państwową. Wytwórnie takie jak Modern Sky Records wyróżniają się jedynie pewną autonomią, zauważalną, ale ograniczoną swobodą działalności.

W rozwoju subkultury dakou zwraca uwagę nie tylko westernizacja, przejmowanie przez Chińczyków wzorów kulturowych Zachodu, ale także sinizacja tych wzorów, ich adaptacja kulturowa do lokalnych warunków. Różnice kulturowe między tym, co lokalne i tym, co globalne ulegają w subkulturze dakou zatarciu.

Bibliografia:

• Jeroen de Kloet, Popular Music and Youth in Urban China. The Dakou Generation, “The China Quarterly” 183, wrzesień 2005.