Budowa słowotwórcza liczebników

Budowa słowotwórcza liczebników w języku polskim – struktura słowotwórcza liczebników porządkowych, wielorakich, mnożnych i zbiorowych utworzonych bezpośrednio lub pośrednio od liczebników głównych, a także budowa liczebników złożonych i prostych pozbawionych afiksów. Liczebniki w języku polskim cechuje znaczne zróżnicowanie pod względem budowy słowotwórczej. Fakt ten wiąże się znaczną różnorodnością typów gramatycznych liczebników, a także ze zmianami historyczno-językowymi, którym ulegały.


Budowa liczebników mnożnych. Liczebniki mnożne tworzy się w języku polskim za pomocą przyrostka –ny, przedrostka po– lub obu tych formantów jednocześnie. Przykłady: poczwórny, pięciokrotny.

Budowa liczebników porządkowych. Liczebniki porządkowe tworzy się od liczebników głównych za pomocą sufiksów –y, –ny, –ci, –ty, –owy. Przykłady: siódmy, czwarty, trzeci.

Budowa liczebników prostych. Liczebniki proste nie mają formantów słowotwórczych, można jednak wśród części z nich wyróżnić człony. Przykłady: jeden, sto, dwa-naście.

Budowa liczebników wielorakich. Liczebniki wielorakie tworzy się od liczebników zbiorowych za pomocą przyrostka —aki, rzadziej za pomocą przyrostków -ny i –owy. Przykłady: dwojaki, siedmioraki.

Budowa liczebników zbiorowych. Liczebniki zbiorowe tworzy się za pomocą przyrostków –oje i –ro, np. dwoje, czworo.

Budowa liczebników złożonych. Liczebniki złożone stanowić mogą zrosty (np. trzysta, półtora), zestawienia (np. dwadzieścia jeden, tysiąc sto osiem) i złożenia (np. dziesięciokroć).

Zobacz też: budowa słowotwórcza czasownik., budowa słowotwórcza przymiotników, budowa słowotwórcza przysłówków.


Tagi
Encyklopedia językoznawstwa ogólnego

Dodaj komentarz