Akr
Akr (w liczbie mnogiej akry; w języku angielskim acre) – jednostka miary powierzchni, przede wszystkim powierzchni gruntów, stosowana głównie w rolnictwie. Używana współcześnie głównie w krajach anglosaskich (Wielka Brytania, Stany Zjednoczone), dawniej także w wielu krajach europejskich. 1 akr = 0,4047 hektara (4047 m2). Akry międzynarodowe (tzw. brytyjski imperialny – używany także w Australii, Nowej Zelandii, Kanadzie i innych byłych koloniach brytyjskich) i amerykańskie akry przeliczeniowe nieznacznie różnią się powierzchnią. Polskim odpowiednikiem akrów była morga (około 0,55 ha, przy czym była to jednostka miary o dużej zmienności czasowo-terytorialnej).
Akrów nie należy mylić z arami – 1 ar to rolnicza miara powierzchni 100 metrów kwadratowych (0,01 ha). Nazwa tej jednostki jest pochodzenia francuskiego (are), nie angielskiego. Akry można dzielić na mniejsze jednostki miary takie jak jardy kwadratowe i stopy kwadratowe – jednostki te stosowane są nie tylko w rolnictwie, ale też w innych dziedzinach życia, np. na rynku nieruchomości. 1 akr to w przybliżeniu 1,6 powierzchni boiska do piłki nożnej.
Rys językowo-historyczny
Słowo to przeszło do języka polskiego z języka angielskiego. Jest pochodzenia germańskiego, prócz języka angielskiego występuje także w innych językach germańskich. Pierwotnie oznaczało obszar, który można w ciągu jednego dnia zaorać parą wołów. Jednostki tego typu występowały w wielu krajach (polska morga, niemiecka miara Morgen). Najstarsze z nich znane są ze źródeł psanych powstałych w Galii czasów Merowingów i Karolingów (około VI/X wiek n.e.) – we wczesnośredniowiecznej Galii miarą powierzchni gruntów była andecena (adecinga), dzieląca się na 160 prętów2. Miarę tę znało także wczesnośredniowieczne prawo bawarskie.
Nazwa jednostki w języku staroangielskim miała postać æcer (aecer). W dawniejszej ortografii języka nowoangielskiego częsta była forma aker. Język pragermański odziedziczył ten wyraz z języka praindoeuropejskiego. To samo pochodzenie mają wyrazy akrs w języku gockim, ἀγρός w języku greckim i ager (tj. pole) w łacinie oraz ajra w sanskrycie.
Akr, akry – przeliczenia
- 1 akr międzynarodowy = 0,40468564224 hektara i 4046,8564224 metrów kwadratowych
- 1 amerykański akr przeliczeniowy = 0,404687261 hektara i 4046,87261 metrów kwadratowych
1 akr =
- 43560 stóp kwadratowych
- 0,40468564224 hektara
- 40,468564224 arów
- 66 * 660 stóp
- 1 łańcuch (chain) * 1 furlong
- 10 łańcuchów kwadratowych.
- 4840 jardów kwadratowych.
Drobna pomyłka
Akr to 66×660 stóp ( jest 60) czyli prosto 1chain x 1furlong