Strofa alcejska
Strofa alcejska – w starożytnej poezji iloczasowej strofa czterowierszowa. Przyjęła się także w literaturze późniejszej (w poezji polskiej jest jednak, w odróżnieniu od strofy safickiej, bardzo rzadka). Składająca się ona z czterech wersów: dwa pierwsze to jednakowe hendekasylaby (jedenastozgłoskowce), trzeci to dziewięciozgłoskowiec (enneasyllabus), czwarty to dziesięciozgłoskowiec (dekasyllabus). Trzy różne miary wierszowe, które składają się na strofę alcejską, to – także wprowadzone przez Alkajosa – miary alcejskie.
Strofę tę wprowadził grecki poeta okresu archaicznego Alkajos (VII/VI wiek p.n.e.), od imienia którego pochodzi jej nazwa. Spośród poetów rzymskich strofą alcejską szczególnie często posługiwał się Horacy w Pieśniach.
Budowa strofy alcejskiej
Pierwszy wers – anakruza, metrum trocheiczne, chorijamb, jamb:
![]() | / | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() | / | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() | / | ![]() | ![]() |
Drugi wers – anakruza, metrum trocheiczne, chorijamb, jamb:
![]() | / | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() | / | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() | / | ![]() | ![]() |
Trzeci wers – anakruza, dwa metra trocheiczne:
![]() | / | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() | / | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() |
Czwarty wers – dwa daktyle, dwa trocheje:
![]() | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() | / | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() |
Przykłady:
Horacy, Pieśni 1,9:
Vides ut alta stet nive candidium
Soracte nec iam sustineat onus
Silvae laborantes geluque
Flumina constiterint aucto?
W innych językach: język angielski – alcaic lub alcaic strophe; język francuski – strophe alcaïque; język niemiecki – alkäische Strophe.