Chory Bachus

Chory Bachus (Bacchino malato) – obraz Caravaggia z 1594 roku. Szeroko uważany za ironiczny autoportret artysty. Obraz znajduje się obecnie w muzeum Galleria Borghese w Rzymie.  Zobacz też: Bachus, z rozdziałem o Bachusie w sztuce.


Tytuł dzieła, oddawany po polsku jako Chory Bachus, jest właściwie zdrobnieniem. W języku włoskim Bacchino to “Bachusek”. Caravaggio stworzył także inny, bardziej znany obraz, którego tematem jest bóg wina – o tytule Bachus, Młody Bachus lub Młodzieniec z koszem owoców (1596, Florecja, Galeria Uffizi).

Caravaggio, Chory Bachus. Autoportret Caravaggia w młodości, widoczne cechy choroby
Caravaggio, Chory Bachus, 1595.

“Chory Bachus” Caravaggia – historia i wymowa dzieła

Wczesne dzieło Caravaggia przedstawia samego artystę w “przebraniu” Bachusa (Dionizosa), boga wina w mitologii greckiej i rzymskiej. Postać Bachusa jest prosta, wieśniacza – co jest dość częste w przypadku przedstawień artystycznych tego bóstwa. Bachus siedzi przy stole, trzymając w rękach winogrona, atrybut boga wina. Ubrany jest w togę, jego głowę zdobi wieniec z liści bluszczu.

Caravaggio stworzył dzieło we wczesnym okresie swojej twórczości, w pierwszych latach pobytu w Rzymie, gdy pracował w warsztacie artystycznym Giuseppe Cesariego (Cavaliere d’Arpino). Wczesny biograf Caravaggia Giovanni Baglione podaje, że artysta malował Chorego Bachusa posługując się lustrem. Obraz był jednym z trzech, które zamówił do swojej kolekcji kardynał Scipione Borghese. W czasie prac nad dziełem Caravaggio zapadł na poważną chorobę, był nawet zmuszony pozostawać przez dłuższy czas w szpitalu.

Blada, niezdrowa cera Bachusa wiąże się więc z chorobą artysty. Tytuł, Bacchino malato, nie wskazuje jednak na rozczulanie się nad sobą, ale raczej na autoironię, rodzaj dystansu do choroby i życiowych przeciwności. Dzieło jako całość wskazuje na jedną z podstawowych tendencji w twórczości Caravaggia: na przedstawienie natury taką, jaka jest rzeczywiście, bez idealizacji. Ukazywanie niedoskonałości natury było w czasach artysty prawdziwie innowacyjnym podejściem do twórczości artystycznej, budzącym sprzeciw krytyków akademickich (np. Giovanniego Battisty Agucchi).

Obraz interesujący jest także ze względu na typowe dla Caravaggia mieszanie gatunków i łamanie konwencji gatunkowych. Jest to jednocześnie scena mitologiczna, martwa natura i portret. Nawet sama choroba Bachusa interpretowana może być jako wyraz sprzeciwu wobec konwencji klasycznych, jako rodzaj demitologizacji.

Chory Bachus uchodzi za pierwszy autoportret Caravaggia. Jego ostatnim autoportretem i prawdopodobnie ostatnim dziełem jest natomiast Dawid z głową Goliata, który jest przy tym być może autoportretem podwójnym.

W języku angielskim: Young Sick Bacchus.


Tagi
Encyklopedia sztuk pięknych

Dodaj komentarz