Ludovico Carracci
Ludovico Carracci (także Lodovico Carracci, 1555-1619) – włoski malarz i rytownik wczesnego baroku, założyciel Akademii Carraccich (1585), członek artystycznej rodziny Carracci.
Ludovico Carracci – życie i twórczość
Ludovico Carracci był synem rzeźnika z Bolonii (data urodzenia nieznana, data chrztu to 21 kwietnia 1555). Jego nauczycielem malarstwa był Prospero Fontana, boloński przedstawiciel manieryzmu. Po praktyce w warsztacie Fontany, Ludovico Carracci podróżował po Włoszech – do Wenecji, Parmy i Florencji. Podróże te są mniej znane, niż podobne, które odbyli Agostino Carracci, a następnie Annibale Carracci – z pewnością jednak Ludovico Carracci poznawał malarstwo Tycjana, Correggia i Rafaela. Malarze ci byli szczególnie wysoko cenieni w klasycyzującej teorii sztuki Carraccich. Odrzucała ona “ekscesy manieryzmu”, preferując klasyczność największych malarzy dojrzałego renesansu, a także dążąc do syntezy ich największych osiągnięć.
Ludovico Carracci był pierwszym z tej artystycznej rodziny, który zajął się malarstwem: zainteresował sztuką swoich młodszych kuzynów, braci Agostino i Annibale Carraccich, będąc przez pewien czas ich nauczycielem i mentorem. Wspólnie z kuzynami malował freski w pałacach i domach miejskich Bolonii (Palazzo Magnani, Palazzo Fava, Casa Sampieri). Miał także największy wkład w założenie Akademii Carraccich, która powstała na bazie jego własnego warsztatu malarskiego. Był jej przełożonym, a także nauczycielem wielu sławnych malarzy włoskich XVII wieku – należeli do nich m.in. Francesco Albani, Domenichino i Guido Reni. Metody nauczania Akademii, w których opracowanie największy wkład miał prawdopodobnie właśnie Ludovico, były bardzo nowoczesne. Obejmowały np. malowanie z natury, ogólnorozwojowe studia humanistyczne oraz nauczanie anatomii przez wykształconych lekarzy.
Gdy Annibale, a po nim Agostino Carracci przenieśli się do Rzymu by pracować nad freskami da rodu Farnese (1595), Ludovico pozostał w Bolonii (nadal współpracował jednak z Annibalem i Agostinem). Kierował nadal Akademią Carraccich, gdzie nauczał kolejne pokolenia artystów włoskich, którzy później krzewili jej ideały (często dołączając do Carraccich w Rzymie). Realizował głównie zamówienia na obrazy ołtarzowe dla Bolonii i okolicznych miast. Zmarł w Bolonii 13/14 listopada 1619 roku.
Własne malarstwo Ludovica Carracciego obejmuje głównie obrazy religijne. Do jego najważniejszych dzieł należą Madonna dei Bargellini (Matka Boska z Dzieciątkiem, świętymi i donatorami; 1588; Bolonia, Pinacoteca Nazionale), Madonna Cento (Madonna ze świętymi Franciszkiem i Józefem; 1591, Cento, Museo Civico), Męczeństwo św. Piotra de Thomas (ok. 1608; Bolonia, Pinacoteca Nazionale) i Święty Sebastian wrzucony do Cloaca Maxima (ok. 1613; Los Angeles, J. Paul Getty Museum), Transfiguracja (1588-1590, Edynburg, Scottish National Gallery).
W obrazach tych Ludovico Carracci stara się oddać całe misterium wiary, interesują go potężne i głębokie doświadczenia duchowe. Osiąga to przede wszystkim poprzez grę światłem i dramatyczne gesty postaci. Ludovica Caracciego uważa się często za malarza najmniej znaczącego spośród Carraccich – nie powinno to jednak przesłaniać wartości jego malarstwa, które ma cechy wybitnie oryginalne. Jego indywidualne, pełne inwencji podejście do uczucia religijnego i nacisk na nastrój dzieła wywarło znaczny wpływ na całą sztukę baroku. Styl Ludovica Carracciego jest przy tym ciężki, potężny, spektakularny, niekiedy popadając w manierę – widoczne jest to zwłaszcza w jego późnych dziełach.