Błąd leksykalny

Błąd leksykalny – rodzaj błędu językowego (zobacz: błąd językowy). Błędy leksykalne polegają na użyciu wyrazu w odkształconej formie, w szczególności na użyciu wyrazu w znaczeniu niezgodnym z tradycją danego języka.

Zniekształcenie postaci wyrazu może dotyczyć także jego formy fonetycznej, stąd do błędów leksykalnych zalicza się również błędy fonetyczne (np. dywiacja zamiast dewiacja). Do błędów leksykalnych zalicza się też wprowadzanie niepotrzebnych zapożyczeń wyrazowych (np. trend lub nawet trendencja zamiast tendencja). Najczęściej jednak błędy leksykalne polegają na użyciu wyrazów w niewłaściwym znaczeniu (przykład: czasownik zabezpieczyć błędnie użyty w znaczeniu zapewnić). Błędy takie określa się terminem błędy semantyczne (błędy znaczeniowe). Błędem leksykalnym jest także użycie wyrazów, które w ogóle nie należą do zasobu słownictwa języka polskiego (np. emerald zamiast szmaragd).

Do błędów leksykalnych nie zalicza się natomiast zazwyczaj tych użyć wyrazu, które niewłaściwe są jedynie ze względu na kontekst – tego rodzaju błędy traktuje się zazwyczaj jako błędy stylistyczne. Przykładem może być tu nieświadome użycie wulgaryzmu w przemówieniu. W praktyce szkolnej wszystkie błędy leksykalne (podobnie jak błędy frazeologiczne) traktowane są łącznie jako błędy stylistyczne, nie rozgranicza się tych pojęć ostro.

Błędy słowotwórcze (wyrazy utworzone niezgodnie z normami słowotwórstwa danego języka, np. zaginienie zamiast zaginięcie) klasyfikuje się jednocześnie jako błędy gramatyczne i błędy leksykalne.