Żebro – w architekturze i budownictwie: element szkieletu sklepienia, stanowiący rodzaj łęku. Część szkieletu sklepienia w kształcie łuku (najczęściej z cegieł) wspartego na filarach. Tak rozumiane żebro występowało najczęściej w architekturze gotyckiej (sklepienie żebrowe). W budownictwie współczesnym przez “żebra” rozumie się natomiast najczęściej belki żelbetowe stropu, a także usztywnienia belek lub słupów stalowych w miejscach połączeń i występowania podpór.

Żebro w architekturze średniowiecznej

W architekturze romańskiej i gotyckiej stosowano szeroko żebra stanowiące łuki podsklepienne, wykonane najczęściej z profilowanej cegły, a także z ciosów kamiennych. Stanowiły one element sklepień krzyżowo-żebrowych, odmiany sklepienia krzyżowego (sklepienie krzyżowe wykonane jest z czterech wycinków dwóch przecinających się sklepień kolebkowych, podczas gdy sklepienie krzyżowo-żebrowe stosuje dodatkowo żebro jako wzmocnienie ceglane lub kamienne na linach przecinania się kolebek). Zasadniczą funkcją żebra było wzmocnienie sklepienia, co w architekturze gotyckiej umożliwiało budowanie charakterystycznie strzelistych budynków. Żebra pełniły w architekturze średniowiecznej także funkcje dekoracyjne, podkreślając linie przenikania się pól sklepiennych. Miejsca przecinania się żeber sklepiennych zakrywały ozdobne zworniki w kształcie guza, często z dekoracją rzeźbiarską.

Żebro występowało już w sklepieniach romańskich, najbardziej rozpowszechniło się jednak w gotyckich sklepieniach krzyżowych. Stosowano je także w architekturze późniejszej, zwłaszcza w kopułach renesansowych. Stopniowo jednak traciło funkcje konstrukcyjne, stając się czysto dekoracyjnym elementem architektonicznym.