Aktorstwo
Aktorstwo, sztuka aktorska: odgrywanie przez aktorów roli w filmie i na scenie.
Leksykon filmu
aktor
Aktor, aktorka: artysta odtwarzający postaci sceniczne, grający jakąś rolę w teatrze, filmie, telewizji.
Audiowizualność
Audiowizualność: kategoria estetyczna, semiotyczna i antropologiczna. Służy ona do opisu dominującego od drugiej połowy XX wieku sposobu artykulacji kultury – kultura, w której dominują techniki i praktyki audiowizualne.
Audiovision
AudioVision: metoda prezentacji treści filmowych (szerzej zdarzeń ekranowych) osobom niedowidzącym.
Montaż atrakcji
Montaż atrakcji: koncepcja teoretyczna Siergieja Eisensteina.
Atrakcyjność
Atrakcyjność: w psychologii (atrakcyjność interpersonalna, atrakcyjność wzajemna). Także w estetyce, np. atrakcyjność filmu.
Atmosfera filmu
Atmosfera filmu, atmosfera sceny, atmosfera: pojęcie nie mające jasnej definicji, przede wszystkim detale tworzące nastrój filmu.
Zdjęcia atelierowe
Zdjęcia atelierowe: zdjęcia filmowe wykonywane w warunkach studyjnych.
Film atelierowy
Film atelierowy: film realizowany w warunkach studyjnych.
Plenery atelierowe
Plenery atelierowe: plenery filmowe realizowane w warunkach studyjnych, w atelier filmowym.
Atelier filmowe
Atelier filmowe: hale filmowe, przeznaczone do realizacji filmów (zdjęcia atelierowe).
Atelier
Atelier, ateliers: miejsce pracy artysty (pracownia, warsztat, studio) – zwłaszcza malarza, fotografika, rzeźbiarza, grafika, architekta.
Asystent reżysera
Asystent reżysera – zawód filmowy, asystenci reżysera są jego najbliższymi współpracownikami w przygotowaniu filmu, a następnie w pracy w czasie zdjęć. W języku angielskim: assistant director.
Asystent produkcji
Asystent produkcji, także asystent kierownika produkcji: zawód filmowy, production assistant, także skrót PA.
Asystent montażysty
Asystent montażysty: zawód filmowy (assistant editor). Pomocnik montażysty filmu.
Asystent obrazu
Asystent obrazu (asystent kamery, asystent operatora): realizator, do którego obowiązków należy przede wszystkim opieka nad akcesoriami zdjęciowymi oraz odpowiedni dobór taśmy filmowej.
Asystent
Asystent : osoba pomagająca specjaliście w wykonywanych przez niego zadaniach; osoba pomagająca przy wykonywaniu danej czynności; określenia dotyczące niektórych zawodów (stanowisko na wyższej uczelni, zawody filmowe).
Asynchron
Asynchron: asynchroniczny dźwięk i obraz. Błąd techniczny (postsynchron) lub zamierzony efekt artystyczny.
Międzynarodowe Stowarzyszenie Twórców Filmu Animowanego
ASIFA, Międzynarodowe Stowarzyszenie Twórców Filmu Animowanego, Association Internationale du Film d’Animation: międzynarodowa organizacja filmowa.
Astra
Astra: seria satelitów geostacjonarnych.
American Society of Cinematographers
American Society of Cinematographers (ACE. A.C.E.) – Amerykańskie Stowarzyszenie Operatorów Filmowych.
Film artystyczny
Film artystyczny: film świadomie realizujący funkcje estetyczne.
Arri
Arri: niemieckie przedsiębiorstwo produkujące kamery filmowe (w tym Arriflex 35 BL).
Ujęcie archiwalne
Ujęcie archiwalne: ujęcie filmowe wzięte z filmu archiwalnego lub innego filmowego materiału archiwalnego.
Zdjęcia archiwalne
Zdjęcia archiwalne: materiały filmowe gromadzone i przechowywane z myślą o ich późniejszym wykorzystaniu dla potrzeb filmu lub telewizji.
Archiwum filmowe
Archiwum filmowe: instytucja powołana do gromadzenia, przechowywania, klasyfikacji, ochrony i udostępniania filmów oraz wszelkiego rodzaju archiwaliów filmowych.
Film archiwalny
Film archiwalny: film powstały w wyniku ponownego montażu lub film przechowywany w archiwum filmowym.
Archaiczna era kina
Archaiczna era kina: najstarsze stadium rozwoju kinematografii.
Aranżacja
Aranżacja: rodzaj adaptacji dzieła sztuki. Szczególnie aranżacja utworu muzycznego, forma transkrypcji.
Apoteoza
Apoteoza – uznanie istoty ludzkiej za istotę boską.
Film klasy A
Film klasy A (w język angielskim A-movie, A movie, A-film, A film, A picture, A-Picture): pierwotnie element double feature (seans dwuspektaklowy, podwójny program.
Aparat kinematograficzny
Aparat kinematograficzny: koncepcja teoretyczna w obrębie teorii filmu i semiotyki filmu (Christian Metz, Jean-Louis Baudry).
Film antywojenny
Film antywojenny (temat antywojenny): podgatunek dramatu wojennego.
Antywestern
Antywestern: gatunek filmowy, a właściwie specyficzna odmiana ewolucyjna (odmiana gatunkowa) westernu.
Antyklimaks
Antyklimaks: zniweczenie efektu retorycznego lub poetyckiego poprzez nagłe obniżenie napięcia. Także synonim terminu “gradacja opadająca”, “antygradacja”. Antyklimaks w filmie.
Antygwiazdorstwo
Antygwiazdorstwo: zjawisko socjologiczne i kulturowe w kinematografii amerykańskiej i światowej. Antygwiazdor, antygwiazda.
Antycypacja
Antycypacja: w znaczeniu ogólnym – wyprzedzanie czegoś, przedwczesne wykonywanie jakiejś czynności lub przewidywanie jakiegoś zdarzenia.
Antybohater
Antybohater: kategoria kulturowa, zwłaszcza w filmie i literaturze. “Bohater życia codziennego”, pozbawiony heroiczności.
Antropomorfizacja
Antropomorfizacja: figura retoryczna i środek stylistyczny, przypisanie cech ludzkich przedmiotom ożywionym lub nieożywionym.
Antropologia filmu
Antropologia filmu: dziedzina refleksji nad kinem i filmem, która ujmuje je jako wytwory działań społecznych ludzi oraz w szerokim kontekście związków filmu ze światem kultury | ENCENC
Antologia filmowa
Antologia filmowa: Film pełnometrażowy złożony z wybranych fragmentów innych filmów.
Animator
Animator: w terminologii filmowej – osoba zajmująca się tworzeniem animacji. W terminologii teatralnej: aktor teatru lalek. Ogólnie: osoba dokonująca animacji, ożywienia czegoś.
Ansco Color
Ansco Color, Anscochrome: trójwarstwowy system barwny opracowany przez amerykańską firmę ANSCO.
Anorthoscope
Anthroposcope: wynalazek fizyka Josepha Plateau powstały w początkach animacji.
Animizacja
Animizacja, także ożywienie: figura retoryczna i środek stylistyczny; odmiana metafory polegająca na nadaniu atrybutów (cech) istot żywych przedmiotom nieożywionym.
Animatronika
Animatronika – dziedzina twórczości filmowej. Obejmuje konstruowanie przedmiotów nierzeczywistych wraz z wprawianiem ich w ruch.
Film animowany
Film animowany – utwór filmowy (gatunek filmowy i technika zdjęciowa) zrealizowany za pomocą metod animacji.
Animacja
Animacja filmowa: dziedzina twórczości filmowej operująca różnorodnymi technikami (film rysunkowy, kukiełkowy, non camera, animacja komputerowa).
Anamorfoza
Anamorfoza – w terminologii sztuk pięknych: liniowe, jednokierunkowe zwężenie lub rozszerzenie obrazu. Niekiedy także szerszej – odtworzenie pierwotnej postaci obrazu zniekształconego. Analogicznie w terminologii filmowej: stosowane w filmie panoramicznym zwężenie obrazu, uzyskiwane dzięki obiektywom anamorfotycznym.
Anamorfot
Anamorfot, także obiektyw anamorfotyczny – układ optyczny (obiektyw, a także nasadka na obiektyw kamery lub projektora filmowego) powodujący zwężenie lub rozszerzenie obrazu. Tworzenie filmów panoramicznych.
Analizy Arcydzieł Filmu Fabularnego
“Analizy Arcydzieł Filmu Fabularnego. Sylwetki artystyczne mistrzów kina”: seria wydawnicza, Grzegorz Królikiewicz.
Analiza filmu
Analiza filmu, także analiza filmowa – rodzaj analizy naukowej (zobacz: analiza), zespół czynności badawczych mających na celu wyodrębnienie głównych elementów składowych utworu filmowego. Analiza montażowa.
Anaglifoskop
Anaglifoskop (okulary anaglifoskopowe) – układ optyczny służący do odbioru trójwymiarowych obrazów (rysunków, fotografii, filmów).
Anaglif
Anaglif – obraz stereoskopowy (przestrzenny) powstający w czasie oglądania dwóch przesuniętych względem siebie różnobarwnych obrazów.
Ampex
Ampex – najstarszy typ magnetowidu studyjnego; amerykańskie przedsiębiorstwo.
Film amatorski
Film amatorski – utwór filmowy zrealizowany za pomocą środków nieprofesjonalnych.
Akt filmu
Akt filmu, akt filmowy, akt: pierwotnie także jednostka podziału fabuły filmu, obecnie jedynie odcinek taśmy filmowej.
Aksjologia filmu
Aksjologia filmu: refleksja nad wartościami etycznymi i estetycznymi w filmie obecna w teorii filmu i filozofii filmu.
Panorama akrobatyczna
Panorama akrobatyczna: efekt montażowy stwarzający iluzję napowietrznego unoszenia się kamery.
L’institut de cinématographie scientifique
Association Internationale du Cinéma Scientifique (AICS) i L’institut de cinématographie scientifique (ICS): Francuska i międzynarodowa organizacja filmowa.
Agencja artystyczna
Agencja artystyczna: definicja, organizacja wyszukująca możliwości pracy artystom (aktorom, muzykom), a także organizująca imprezy.
Materiał adaptowany
Materiał adaptowany: materiał zaczerpnięty z medium oryginalnego na potrzeby innego utworu, zwłaszcza w terminologii filmowej.
Aeroskop
Aeroskop, autopleograf, aeroscope: wynalazek Kazimierza Prószyńskiego, pierwsza ręczna kamera do zdjęć plenerowych.
Adaptacja filmowa
Adaptacja filmowa: przystosowanie utworu (literackiego) do języka i środków wyrazu filmu.
Actors Studio
Actors Studio: stowarzyszenie ludzi teatru w Nowym Jorku, rozwijające amerykańską formę metody Stanisławskiego (“the Method”).
American Cinema Editors
American Cinema Editors, ACE, A.C.E.: stowarzyszenie amerykańskich montażystów filmowych, przyznaje nagrodę Eddie.
Aceto
Aceto, ACETO: bezpieczna, niepalna taśma filmowa wykonana z acetylocelulozy o wysokim stopniu acetylowania.
Amerykańska Akademia Filmowa
Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej, Academy of Motion Pictures Arts and Sciences (AMPAS): amerykańska akademia filmowa, przyznająca Oscary (Nagroda Akademii Filmowej, Academy Award).
Film abstrakcyjny
Film abstrakcyjny: gatunek filmowy i kategoria estetyczna; film rezygnujący z bezpośredniego przedstawienia rzeczywistości, fabuły i narracji na rzecz ekspresji wizualnej.
Film absolutny
Film absolutny: w niemieckiej awangardzie filmowej (abstrakcjonizm, ekspresjonizm). Filmy stanowiące kompozycje animowanych linii, plam, figur i innych form.
Aaton
Aaton Digital Aaton Digital, dawniej pod nazwą Aaton – francuskie przedsiębiorstwo produkujące sprzęt do produkcji filmów, kamery filmowe. Jego siedziba mieści się w Grenoble, założone zostało w 1971 roku. Do produktów firmy należą głównie kamet 16mm i 35mm, a także osprzęt kamer (w tym przystawki generujące kod czasowy na negatywie), sprzęt dźwiękowy oraz sprzęt do montażu … Dowiedz się więcej
Środki audiowizualne
Środki audiowizualne: wzrokowo-słuchowe metody przekazu treści. Audiowizualne środki przekazu, materiały audiowizualne i audiowizualne środki techniczne.
Backlight
Backlight: wielkoformatowy nośnik reklamowy podświetlany od tyłu, przeciwieństwo frontlightu. Znaczenie ogólne i filmowo-telewizyjne w języku angielskim.
Afabularny
Afabularny: pozbawiony fabuły, zwłaszcza jasno określonej. Afabularność, utwór afabularny, afabularny układ treści.
Akcja
Akcja: typ fabuły, przebieg zdarzeń w obrębie fabuły powieści, dramatu filmu. Fazy akcji: zawiązanie akcji, rozwinięcie, punkt kulminacyjny, perypetia, rozwiązanie.
Nigel Balchin
Nigel Balchin: angielski pisarz. “Pokoik w oficynie”, “Testament Cezara Borgii”.
Agitka
Agitka: gatunek literatury propagandowej, zwłaszcza wśród pisarzy sowieckich (Majakowski, Biedny), wśród których się wykształciła. Także filmowa.
Adaptacja
Adaptacja: w obrębie literatury – transpozycja, na potrzeby filmu – ekranizacja. Przeróbka oryginalnego utworu na potrzeby innych adresatów lub dostosowanie go do innych środków wyrazu. Wyróżnianie adaptacji wiernych i swobodnych możliwe jest, o ile przyjąć romantyczne rozumienie oryginalności.
Ah Cheng
Ah Cheng, ur. 1949: chiński pisarz.
