Antykizacja

Antykizacja, także antykizowanie – rodzaj stylizacji, stylizacja na sztukę dawniejszą, historyczną. Antykizacja to świadome ukształtowanie dzieła (utworu literackiego, muzycznego, dzieła sztuki) przez artystę upodabniające je do któregoś ze stylów historycznych, względnie sztuki odległych epok. W węższym sensie: ukształtowanie dzieła tak, by nabrało cech stylistycznych typowych dla antyku grecko-rzymskiego, sztuki starożytności klasycznej. Zbliżone znaczenie ma termin “klasycyzacja”.

Pochodzenie i znaczenie terminu

Pojęcie to wskazuje nie tyle na nadanie dziełu pewnych wybranych cech stylowych (łagodną stylizację), co na szczególnie zaawansowany stopień stylizacji. Wprowadził je do polskiej terminologii sztuk pięknych w okresie międzywojennym Jerzy Stempowski (1893-1969), krytyk literacki. Stempowski tworząc ten termin miał jednak na uwadze przede wszystkim sztukę użytkową.

Pomimo takiego pochodzenia i pierwotnego znaczenia tego określenia, obecnie stosuje się je nie tylko do sztuki współczesnej, ale też i dawnej (np. Mariusz Karpowicz, Sztuka oświeconego sarmatyzmu. Antykizacja i klasycyzacja w środowisku warszawskim czasów Jana III, 1976).

Zobacz też: antykwa.