Sani Abacha
Sani Abacha (ur. 1943 w Kano, zm. 1998 w Abudży) – nigeryjski przywódca polityczny, prezydent Nigerii, generał, dowódca wojskowy. Naczelny dowódca sił zbrojnych i minister obrony narodowej Nigerii. Do władzy doszedł w wyniku zamachu stanu. Urząd prezydenta pełnił od 1993 roku do śmierci w 1998 roku. Jego rządy miały charakter autorytarny i wiązały się z represjami wobec opozycji, a także z korupcją polityczną.
Sani Abacha – biografia, działalność polityczna
Sani Abacha urodził się 20 września w 1943 roku w Kano na północy Nigerii. Jego ojciec był emerytowanym policjantem, matka pochodziła z lokalnej arystokracji plemiennej. Odbywał przeszkolenie wojskowe w Nigerii, gdzie uczęszczał do szkoły wojskowej, a także w Wielkiej Brytanii, Pakistanie i Stanach Zjednoczonych. W 1963 roku wstąpił do armii nigeryjskiej, w której szybko awansował. Uczestniczył w wielu puczach wojskowych w ojczystym kraju a także w wojnie domowej w 1967 roku (jako dowódca wojskowy miał znaczny udział w zwycięstwie strony rządowej).
W 1985 roku prezydent Nigerii Ibrahim Babangida mianował go naczelnym dowódcą sił zbrojnych Nigerii. W 1990 roku Abacha został mianowany ministrem obrony narodowej. W sierpniu 1993 roku w Nigerii miał miejsce kryzys polityczny. Prezydent Ibrahim Babangida anulował wtedy wyniki wyborów prezydenckich z czerwca 1993 roku, a tymczasową głową państwa został Ernest Shonekan. Wybory te wygrał Moshood Abiola, który został jednak osadzony w więzieniu.
Abacha, który pozostawał w tym czasie ministrem obrony narodowej, w listopadzie 1993 roku przejął władzę w kraju, obejmując urząd prezydenta. Stłumił wtedy brutalnie działalność opozycyjną oraz wolność mediów w Nigerii. Wielu znaczących nigeryjskich działaczy politycznych i społecznych osadził w więzieniach. Abacha zniósł urząd gubernatorów stanów Nigerii, na ich miejsce wprowadzając komisarzy wojskowych. Usunął ze stanowisk zwolenników Imbrahima Babangidy, w tym 17 czołowych oficerów reżimu wojskowego. Zakazał też działalności partii politycznych.
Najwyższą władzę w Nigerii pełniła za jego rządów wciąż Tymczasowa Rada Rządząca. Odbywały się wybory parlamentarne, bojkotowane jednak przez przedstawicieli opozycji. Bojkotowi poddane zostały już wybory do Zgromadzenia Konstytucyjnego, które odbyły się w maju 1994 roku. Nie ustawał przy tym opór społeczeństwa, które poprzez falę strajków domagało się uwolnienia aresztowanego Abioli. Miały miejsce również zamachy bombowe i napięcia na tle etnicznym, zwłaszcza na południowym zachodzie kraju. Represje wobec opozycji, w tym egzekucje (stracony został m.in. pisarz Ken Saro-Wiwa), wywołały również potępienie rządów Abachy ze strony społeczności międzynarodowej. W 1995 Nigeria została zawieszona w prawach członka Brytyjskiej Wspólnoty Narodów. W 1996 została potępiona przez Komisję Praw Człowieka ONZ.
Za rządów Abachy rozwijała się korupcja – po jego śmierci wykazano bardzo znaczne defraudacje publicznych środków finansowych tak przez niego samego, jak i przez członków jego rodziny. Przekraczały one miliardy dolarów, część zdefraudowanych środków ulokowanych na kontach zagranicznych udało się jednak odzyskać kolejnym rządom nigeryjskim. Abacha zmarł niespodziewanie 8 czerwca 1998 roku w Abudży, w czasie pełnienia urzędu. Jako oficjalną przyczynę zgonu podano zawał serca, śmierć Abachy wywołała jednak wiele spekulacji. Jego następcą został generał Abdulsalam Abubakar. Główny przywódca opozycji, Abiola, został wprawdzie wypuszczony z więzienia, jednak wkrótce po znalezieniu się na wolności zmarł.