Analiza tekstu

Analiza tekstu – podział (segmentacja, analiza) danego tekstu na wyrażenia składowe o charakterze niearbitralnym. Segmentacji takiej towarzyszy ustalenie funkcji wyróżnionych elementów składowych oraz ustalenie relacji syntagmatycznych między nimi.

Podstawowym celem analizy tekstu jest zazwyczaj odkodowanie informacji, które tekst ten zawiera. Odkodowania informacji dokonuje się poprzez ustalenie – na podstawie reguł semantyki – systemu przyporządkowań między wyróżnionymi w drodze analizy elementami tekstu a elementami rzeczywistości pozatekstowej (w tym przede wszystkim: rzeczywistości pozajęzykowej).

Pojęcie analizy tekstu odnosi się zwłaszcza do tekstów językowych (wypowiedzi językowych), ale nie tylko. Szczególnymi przypadkami analizy tekstu są analiza utworu literackiego i analiza dzieła muzycznego lub dzieła plastycznego. Współcześnie terminy “dzieło”, “utwór” – zastępuje się zresztą często terminem “tekst”. Rodzajem tak rozumianej analizy tekstu jest analiza filmu.

Zobacz też: analiza lingwistyczna – w sensie ścisłym opis wyrażeń językowych mający na celu ustalenie ich zasadniczych składników oraz relacji między nimi; w sensie swobodnym – pojęcie zbliżone często do pojęcia “analiza tekstu”, oznaczające badanie czegoś w aspekcie językowym. Porównaj: analiza dyskursu, analiza treści, analiza zawartości.