pieśni (pieśń)
Pieśń: forma muzyczna, utwór wokalny lub wokalno-instrumentalny.
pieśń
Pieśń
Pieśń: gatunek literacki, utwór liryczny związany genetycznie z muzyką.
aria
Aria: forma wokalno-instrumentalna, zwłaszcza w operze, oratorium i kantacie.
Akompaniament
Akompaniament: tło muzyczne głównej partii dzieła muzycznego.
Anatolij Ladow
Anatolij Ladow (1855-1914): rosyjski kompozytor (“Baba Jaga”, “Kikimora”, “Zaczarowane jezioro”).
Żywoty świętych
Żywoty świętych: gatunek literatury biograficznej, życie świętych przedstawione w tradycyjnej konwencji hagiograficznej.
Żongler
Żongler: artysta cyrkowy zajmujący się podrzucaniem przedmiotami (żonglowaniem). W średniowieczu żonglerzy – wędrowni muzykanci, poeci, deklamatorzy.
Dante
Dante Aligheri (Alighieri): najwybitniejszy poeta literatury włoskiej i średniowiecznej, filozof, działacz polityczny.
kabi
Kabi: wędrowny poeta i śpiewak hinduski, zwłaszcza w Bengalu, gdzie organizowano zawody śpiewacze
Śpiewnik
Śpiewnik: zbiór pieśni i piosenek, obejmujący teksty i nuty. Popularne w Polsce śpiewniki domowe, zwłaszcza Stanisława Moniuszki. Rodzaje śpiewników.
Śpiew historyczny
Śpiew historyczny: gatunek literacki obecny we wczesnym romantyzmie polskim, zbliżony do dumy i ballady. Najbardziej znany przykład to “Śpiewy historyczne” Juliana Ursyna Niemcewicza (1816).
Na fujarce
Na fujarce: cykl liryków Marii Konopnickiej, stylizacja folklorystyczna.
Alba
Alba: gatunek w literaturze prowansalskiej, przejęty przez wiele innych. Pieśń poranna, pieśń o świcie.
Akt teatralny
Akt, akt teatralny, akt sztuki, akt dramatu, akt przedstawienia teatralnego: obok sceny zasadniczy element kompozycyjny utworu dramatycznego, zamknięta formalnie i treściowo część dramatu.
Akrostych
Akrostych: gatunek literacki. Definicja, historia i rodzaje akrostychów. Akrostychy w poezji polskiej.
Akatyst
Akatyst: bizantyjski hymn religijny. Akatyst ku czci Bogurodzicy jest jednym ze szczytowych osiągnięć literatury bizantyjskiej.
Akcent meliczny
Akcent meliczny: w muzyce – uwydatnienie dźwięku przez umieszczenie go w w wyższym rejestrze. W literaturze – w odniesieniu do zgodności i niezgodności (transakcja meliczna) akcentu w muzyce z akcentem językowym.
Air
Air: w muzyce francuskiej, a także angielskiej. Zwłaszcza w utworach wokalno-scenicznych: odpowiednik włoskiej arii. Często też melodyjna pieśń. Poza tym opcjonalna część suity, bez charakteru tanecznego.
Agitka
Agitka: gatunek literatury propagandowej, zwłaszcza wśród pisarzy sowieckich (Majakowski, Biedny), wśród których się wykształciła. Także filmowa.
Antrakt
Antrakt: przerwa pomiędzy aktami przedstawienia lub muzyka między nimi (muzyka antraktowa). Artykuł podaje także synonimy i znaczenia słownikowe tego terminu.
Barzelletta
Barzelletta: w języku włoskim dosłownie “dowcip”, “żart”, “kawał”, szczególnie obsceniczna dykteryjka. Artykuł obejmuje tak znaczenie literackie, jak i muzyczne terminu, które są powiązane. Barzelletta to bowiem tak forma muzyczna, jak i gatunek literacki obecny w kulturze włoskiej od późnego średniowiecza do renesansu. Oba znaczenia są zresztą niemal równoznaczne z terminem “frottola”.
