Agregacja

Agregacja (agregowanie) – łączenie w jedną całość różnych elementów. Całość ta określana jest jako konglomerat, przez co rozumie się najczęściej całość o niskim stopniu spoistości. Agregacja jest to więc zazwyczaj swobodne, niespoiste, a nawet przypadkowe zgromadzenie różnych przedmiotów.

Agregacja a synteza i kompozycja

Zbliżone znaczenie mają terminy synteza i kompozycja, przy czym synteza jest rozumiana przede wszystkim jako metoda (głównie scalania w jedność elementów intelektualnych, ale także rzeczy), za pomocą której tworzy się całości wysoce spoiste (“złączone w jedność”); kompozycja natomiast to łączenie elementów w całości przemyślane, którym przysługuje pewna wyraźna swoistość. W odróżnieniu od kompozycji i syntezy, w przypadku agregacji powstające całości mogą być niespójne, a nawet przypadkowe – konglomeratem jest np. warstwa liści w parku (która nie jest czymś spójnym i nie powstała w w sposób celowy i zamierzony). Przeciwieństwo agregacji to dezagregacja (przeciwieństwo syntezy to analiza, przeciwieństwo kompozycji to dekompozycja). W ujęciach swobodnych wszystkie te trzy terminy używane są wymiennie.

Agregat a konglomerat

Wynik procesu agregacji nazywa się raczej konglomeratem, niż agregatem. Agregatami nazywa się bowiem przede wszystkim zbiory w sensie kolektywnym (w sensie logicznym).  Tak rozumiany agregat niekoniecznie stanowi rezultat agregacji. Spotyka się jednak także, zwłaszcza w języku ogólnym, takie rozumienie agregatu, według którego jest to całość złożona z części niejednorodnych.

Agregacja i dezagregacja w ekonomii

Pojęcie agregacji stosunkowo często występuje w ekonomii i naukach o zarządzaniu, jednak w nieco odmiennym znaczeniu. O agregacji mówi się przede wszystkim w przypadku łączenia informacji o różnych zjawiskach gospodarczych, które umożliwiają stworzenie obrazu badanej organizacji w jej dynamice. Pojęcie dezagregacji odnosi się natomiast w ekonomii przede wszystkim do informacji o przyszłości rozpatrywanej organizacji (takiej jak przedsięwzięcie), przy czym organizacja ta dopiero ulega rozkładowi na elementy. Dezagregacja nie jest tu więc przeciwieństwem agregacji w sensie właściwym.

Uwagi językowe

Etymologia:
z łacińskiego rzeczownika aggregatio, aggregationis – “łączenie się w całość”. Wyraz ten odnosił się początkowo głównie do pasterstwa (np. zaganiania owiec – czasownik aggrego i rzeczownik grex, gregis – “trzoda”, “gromada”, “zgraja”), dopiero później nabrał znaczenia abstrakcyjnego. Porównaj: aglomerat (najczęściej w znaczeniu: rodzaj skały, także książkowo: zbitka).

W innych językach: język francuski – agrégation; język niemiecki – Aggregation, także Aggregierung; język angielski – agregation.

Wyraz ten oznaczać może także sposób lub stan skupienia elementów. Tak np. w biologii wyróżnia się dwa typy zbiorowisk roślinnych, formacje proste (agregacje) i formacje złożone (zespoły, asocjacje).