Błąd fonetyczny
Błąd fonetyczny: naruszenie normy językowej w zakresie wymowy
akcent
Akcent wyrazowy
Akcent wyrazowy: akcent wyrazu lub zestroju akcentowego, określonego rodzaju wzmocnienie sylaby lub kilku sylab wyrazu lub zestroju akcentowego .
Atona
Atona, wyrazy atoniczne, klityki: wyrazy pozbawione akcentu, proklityki i enklityki. Wyrazy nieakcentowane w języku polskim. Enklityki i proklityki w łacinie i grece.
Akcent
Akcent: zjawisko fonetyczne polegające na wyróżnieniu spośród innych sylab określonej sylaby danego wyrazu lub zestroju akcentowego za pomocą określonych środków, jak intonacja, iloczas i energia akustyczna.
Akcent zdaniowy
Akcent zdaniowy: akcent padający na tę sylabę zdania, która podkreślana jest znaczeniowo (akcent zdaniowy logiczny) lub emocjonalnie (akcent zdaniowy emocjonalny).
Akcent wewnętrzny
Akcent wewnętrzny (akcent wewnątrzwyrazowy): akcent padający na wewnętrzną sylabę wyrazu.
Akcent wyrazów złożonych
Akcent wyrazów złożonych: w języku polskim wyrazy złożone członem jednosylabowym i z członem wielosylabowym.
Akcent iloczasowy
Akcent iloczasowy: akcent oparty na iloczasie, opozycji głosek długich i krótkich.
Akcent meliczny
Akcent meliczny: w muzyce – uwydatnienie dźwięku przez umieszczenie go w w wyższym rejestrze. W literaturze – w odniesieniu do zgodności i niezgodności (transakcja meliczna) akcentu w muzyce z akcentem językowym.
Akcent toniczny
Akcent toniczny: akcent tonalny, akcent chromatyczny, akcent muzyczny, akcent muzykalny, akcent melodyczny. Polegający na zmianie wysokości dźwięków mowy, zmianie intonacji.
Akcent swobodny ruchomy
Akcent swobodny ruchomy: rodzaj akcentu wyrazowego (akcent swobodny). Nie jest związany ani z określoną sylabą, ani z określonym morfemem wyrazu.
Akcent swobodny nieruchomy
Akcent swobodny nieruchomy: akcent, który pada na dowolną sylabę wyrazu, jednak zawsze w tym samym morfemie.
Akcent swobodny
Akcent swobodny: akcent wyrazowy, który nie jest związany z żadną określoną sylabą wyrazu.
Akcent ruchomy
Akcent ruchomy: rodzaj akcentu wyrazowego, akcent nie związany fonetycznie z określoną sylabą i morfologicznie z określonym morfemem.
Akcent stały
Akcent stały: rodzaj akcentu wyrazowego, pada zawsze na tę samą sylabę.
Akcent proparoksytoniczny
Akcent proparoksytoniczny: akcent na trzecią sylabę od końca. Typowy w języku macedońskim. Częsty także w języku polskim.
Akcent paroksytoniczny
Akcent paroksytoniczny: najczęstszy rodzaj akcentu wyrazowego w języku polskim, akcent na drugą sylabę od końca.
Akcent poboczny
Akcent poboczny: dodatkowy akcent wyrazowy, uzupełnia akcent główny. W języku polskim zestrojowy i inicjalny.
Akcent oksytoniczny
Akcent oksytoniczny Akcent oksytoniczny, także akcent finalny lub akcent wygłosowy – rodzaj akcentu wyrazowego (stałego), akcent padający na ostatnią sylabę wyrazu (wygłos) lub na ostatnią sylabę zestroju akcentowego. Wyróżnia się, prócz akcentu wygłosowego, jeszcze trzy inne formy akcentu stałego. Akcent padający na pierwszą sylabę to akcent inicjalny, na przedostatnią – akcent paroksytoniczny (typowy dla języka polskiego), na trzecią sylabę … Dowiedz się więcej
Akcent logiczny
Akcent logiczny: rodzaj akcentu zdaniowego, w odróżnieniu od akcentu emocjonalnego podkreśla sens, znaczenie części zdania.
Akcent językowy
Akcent językowy: akcent zgodny z systemem akcentowym danego języka.
Akcent inicjalny
Akcent inicjalny: inaczej akcent nagłosowy, padający na pierwszą sylabę wyrazu.
Akcent główny
Akcent główny: akcent decydujący o spoistości zestroju akcentowego. W języku polskim pada na drugą sylabę od końca. Inne akcenty w w wyrazie – akcent poboczny.
Akcent emocjonalny
Akcent emocjonalny: akcent emfatyczny, rodzaj akcentu zdaniowego. Podkreśla się tu wartość uczuciową wyrazu lub innego elementu językowego.
Akcent ekspiracyjny
Akcent ekspiracyjny: akcent ekspiratoryczny, akcent ekspiratoryjny. Rodzaj akcentu wyrazowego. Bliski odpowiednik: akcent dynamiczny.
Akcent dynamiczny
Akcent dynamiczny: przycisk, akcent przyciskowy. Akcent oparty na sile artykulacji.
Akronim
Akronim: definicja akronimu. W zasadzie synonim terminu “skrótowiec”. Abrewiacja, skrót i akrostych. Pisownia akronimów. Akcentowanie akronimów.
Akcentuacja
Akcentuacja: system akcentowy, system akcentuacyjny danego języka. Oznaczenie graficzne akcentów. Także w muzyce, w sztukach pięknych.
Akcent w dialektach
Akcent w dialektach: w dialektach i gwarach języka polskiego akcent nie różni się od języka ogólnego. Wyjątkiem są gwary peryferyjne: kaszubskie, gwara podhalańska, gwara jabłonkowska. Także w sensie potocznym – “akcent lwowski”, “akcent kresowy”, “akcent krakowski”
