Giovanni Baglione

Giovanni Baglione (ur. ok. 1566, zm. 1643) – włoski malarz i pisarz, autor cennych dzieł o historii sztuki Rzymu i malarzach swojej epoki. Znany także jako osobisty wróg Caravaggia oraz z głośnego procesu, który mu wytoczył. Mimo że był przeciwnikiem Caravaggia, swoje najbardziej cenione dzieła tworzył w konwencji caravaggionizmu.


Giovanni Baglione – biografia i twórczość

Urodził się około 1566 roku w Rzymie, czynny artystycznie był głównie w rodzinnym mieście. Swoją karierę artystyczną rozpoczął jako manierysta, w jego wczesnych dziełach brak jeszcze wpływów caravaggionizmu. Do jego głównych dzieł z tego okresu należą freski w rzymskim kościele Santa Maria Maggiore (Bazylika Matki Bożej Większej), które zdobią kaplicę Pawłową (Capella Paolina). Powstały one na zlecenie papieża Pawła V w latach 1611-1612.

Caravaggionizm pojawia się jednak w twórczości Baglione już około 1600 roku. Był on nie tyle wyrazem przekonania artystycznego, co odpowiedzią na modę i oczekiwania zamawiających dzieła sztuki. Cechują je ostre kontrasty światłocieniowe i operowanie czernią, ciemnością (tenebryzm). W konwencji tej powstał obraz Miłość niebiańska i miłość ziemska (Amor niebiański i amor ziemski, 1602-1603, Rzym, Galleria Nazionale d’Arte Antica). Zlecił go Benedetto Giustiniani jako odpowiedź na dzieło Caravaggia Amor vincit omnia, które powstało dla jego brata, bankiera Vincenza Giustinianiego.

Fakt ten doprowadził do konfliktu z Caravaggiem, który publicznie wyśmiewał Baglione, zarzucając mu wtórność i nieudolność warsztatową. Podobną reakcję Caravaggia wzbudziło odsłonięcie obrazu Baglione Zmartwychwstanie Chrystusa w rzymskim kościele Il Gesu (obecnie w Luwrze). W odpowiedzi Baglione oskarżył Caravaggia o potwarz – głośny proces sądowy był jednym z największych skandali epoki. Baglione wygrał proces, Caravaggio trafił zaś do więzienia. Akta procesowe z 1603 roku zachowały się do dziś. Do innych znanych obrazów Baglione należy Judyta z głową Holofernesa (1608).

Zmarł 30 XII 1643 roku.

Baglione jako historyk sztuki

Największym wkładem Giovanniego Baglione do dziejów sztuk pięknych była być może nie sama jego twórczość, ale jego wkład do historii sztuki. W 1639 roku Baglione opublikował wartościowy przewodnik po kościołach Rzymu, Le nove chiese di Roma. W 1642 ukazało się jego dzieło Żywoty malarzy, rzeźbiarzy i architektów (wł. Le vite de pittori, scultori et architetti,pisane też Vitae de’ pittori, scultori, ed architetti i in.) – zawiera ona najstarszą biografię Caravaggia. Teksty te dostarczają bogatych, a często poza tym nieznanych informacji o życiu malarzy epoki Baglione, a także o losach ich dzieł.

Zgodnie z konwencją epoki, dzieje sztuki Baglione przedstawia w formie żywotów – jego dzieło zawiera około 200 biogramów artystów. Są to niemal wyłącznie artyści działający w Rzymie lub przynajmniej odwiedzający to miasto w latach 1572-1642, ale przy tym nie tylko Włosi – dzieło zawiera także żywoty Paula Brila i Rubensa.

Linki zewnętrzne: Film dokumentalny Artyści i antagoniści. Caravaggio vs Baglione.


Tagi
Encyklopedia sztuk pięknych

Dodaj komentarz