Animatronika

Animatronika – dziedzina twórczości filmowej. Obejmuje konstruowanie przedmiotów nierzeczywistych wraz z wprawianiem ich w ruch za pomocą sygnałów komputerowych, elektrycznych lub radiowych. Specjalizuje się w wykorzystywaniu elektronicznych technik animacji filmowej oraz telewizyjnej. Po raz pierwszy zdobycze techniczne animatroniki wykorzystano na szerszą skalę w pierwszej części filmu George’a Lucasa Gwiezdne wojny.

W języku angielskim: animatronics. Zobacz też: film animowany, animacja, animizacja i animator.

Animatronika w filmie animowanym

Termin rozumieć można także szeroko, jako wykorzystanie wszelkiego rodzaju technik komputerowych i elektronicznych w produkcji filmów animowanych. W kinematografii polskiej ze szczególnym powodzeniem techniki takie stosuje Zbigniew Rybczyński (w tym filmy: Tango, 1980 – w 1983 roku nagrodzony Oscarem; Orkiestra, 1993, nagrodzony Emmy). W swojej twórczości Rybczyński traktuje aktorów i scenografię jako rodzaj fantazji komputerowej. Współczesnymi przykładami animatroniki może być wiele popularnych, masowych filmów animowanych, takich jak Król lew (The Lion King, 1994, reżyseria: Roger Allers i Rob Minkoff) czy film kombinowany (kukiełkowy) Toy Story (1995, reżyseria: John Lasseter).

Animatronika w filmie aktorskim

Techniki komputerowe stosowane są jednak bardzo szeroko także we współczesnym filmie aktorskim (live action). Sekwencje generowane komputerowo występują dziś w bardzo wielu filmach. Mogą pojawiać się bardzo wyraziście (np. film Piąty element, 1997, reżyseria: Luc Besson) lub też tylko dyskretnie, jedynie wspierając akcję (np. film Titanic, 1997, reżyseria: James Cameron). Początki tak szerokiego wykorzystania animatroniki w filmie aktorskim przypadają na lata dziewięćdziesiąte – przełomem były tu zwłaszcza film Terminator II z 1991 roku (reżyseria: James Cameron). W Terminatorze II stworzono efekty, których zaprezentowanie w inny sposób nie byłoby możliwe, rozsadzając przez to dotychczasowe ramy animatroniki.

Animatronika w sensie wąskim

Jak wspomniano w definicji wstępnej, animatronika w wąskim znaczeniu tego słowa to konstruowanie przedmiotów nierzeczywistych, a więc “ożywianie” tworów nieistniejących realnie. Takie rozumienie animatroniki występuje przede wszystkim w twórczości filmowej (np. film Park Jurajski z 1993 roku, w którym w celu symulacji żywych dinozaurów wykorzystuje się zaawansowaną robotykę i elektronikę). Techniki animatroniczne spotkać można jednak także poza przemysłem filmowym, przede wszystkim w wielu rodzajach nowoczesnych atrakcji w parkach rozrywki.