Kultura abwilska

Kultura abwilska (spotyka się także terminy kultura abbewilska, kultura abewilska, dawniej występował także termin kultura szelska) – wyróżniana dawniej jako najstarsza występująca na terenie Europy kultura archeologiczna dolnego paleolitu (starszy paleolit). Pojawiła się na terenie zachodniej Europy około 700 000 lat temu. Nazwa kultury pochodzi od francuskiego miasta Abbeville (Pikardia).


Nosicielem kultury abwilskiej był Homo erectus. Podstawą życia pierwszych ludzi w Europie było głównie łowiectwo i zbieractwo roślin. Dawniej określano ją jako występującą na terenie północnej Afryki oraz Azji aż po Indie, w Europie natomiast głównie na południowym wschodzie kontynentu. Główne, typowe narzędzie stanowił tłuk pięściowy (pięściak).

Kultura abwilska wyodrębniona została na podstawie znalezisk – zinterpretowanych jako prymitywne – pięściaków. Znalezisk tych dokonano w osadach kredy jeziornej na terasie rzeki Sommy, na przedmieściach miasta Abbeville. Odkrywcą pierwszych egzemplarzy był Jacques Boucher de Perthes  (1788-1868), prekursor współczesnych badań nad prehistorią

Kultura abwilska a kultura aszelska

Kultura abwilska ustąpiła kulturze aszelskiej, dla której – w odróżnieniu od omówionych niżej pięściaków abwilskich – typowe były pięściaki z krótką krawędzią pracującą. Jako kulturę archeologiczną odrębną od kultury aszelskiej, najstarszy etap dziejów gatunku ludzkiego na terenie Europy, wyróżniano kulturę abewilską w pierwszej połowie XX wieku. Obecnie jest to już termin przestarzały – uznane początkowo za prymitywne narzędzia abwilskie traktowane są dziś jako po prostu nieukończone. Kultura pięściakowa dotarła do Europy jako rozwinięta już w pełni (z kultur otoczakowych) na terenie Afryki kultura aszelska, w związku z drugą migracją Homo erectus z północnej Afryki na tereny zachodniej Europy. Nie można więc interpretować znalezisk z okolic Abbeville jako pierwotnego stadium kultury aszelskiej.

Kultura abewilska – narzędzia. Pięściaki abwilskie

Wiele okazów tłuków pięściowych uznanych za typowe dla kultury abwilskiej odnaleziono w okolicach Abbeville. Stąd pochodzi jej nazwa, a także określenie pięściaki abwilskie. Pierwsze egzemplarze odkrył francuski archeolog Jacques Boucher de Perthes. Cechowała je większa prymitywność wykonania, niż pięściaki aszelskie. Znaleziska z okolic Abbeville interpretowane są jednak współcześnie jako wytwory pracowni pięściaków kultury aszelskiej, które jednak nie zostały w pełni wykończone i z tego powodu jedynie sprawiają wrażenie bardziej prymitywnych.

Narzędzia dolnopaleolityczne powstawały techniką rdzeniową. Krawędź pracująca pięściaków abwilskich była zygzakowata, cechowały ją ostre załomy. Od pięściaków odbijano niestarannie dużych rozmiarów łupki. Ich powierzchnia nie była całkowicie obrabiana, występowały fragmenty kory oraz głębokie negatywy po odłupkach odbitych wcześniej. Nie zachowywano także symetrii symetrii: wierzchołek pięściaka nie zawsze znajdował się na jego osi.

Były to narzędzia wielofunkcyjne – służyć mogły tak do rozcinania, jak i do przebijania.


Tagi
Encyklopedia prehistorii

Dodaj komentarz