Absolutivus

Absolutivus, także absolutyw – przypadek gramatyczny występujący w językach ergatywnych (głównie ergatywno-absolutywnych: druga nazwa tej grupy języków nawiązuje do nazwy przypadka, także w nominatywno-absolutywnych i innych). Podobnie jak mianownik (nominativus) w językach nominatywnych, uważany jest zazwyczaj za przypadek niezależny. Jednak w odróżnieniu od mianownika, za pomocą którego wyrażony jest zazwyczaj agens (wykonawca czynności ujętej w orzeczeniu zdania), absolutyw wyraża zazwyczaj pacjensa (patiens), tj. składnik zdania wyrażający odbiorcę czynności. Przypadkowi przypisany jest skrót ABS.

Nie pomyl z: absolutivum, formy nieodmiennego imiesłowu przysłówkowego występujące w językach indoirańskich.

W języku angielskim: absolutive case.

Absolutivus jako podmiot zdania z czasownikiem w użyciu absolutnym

Istnieją także takie języki ergatywne, w których absolutivus występuje jako podmiot zdania z czasownikiem bez dopełnienia (użycie absolutne). Czasownik przybiera wtedy formy specyficzne, określane jako formy subiektowo-obiektowe (formy czasownika w zdaniach, w których występuje dopełnienie, to formy obiektowe). Analogiczne zdania w języku polskim to np. “Janek śpi”, “Barbara czyta”, “Tomek biegnie”. W innych językach ergatywnych funkcję podmiotu w zdaniach z czasownikami przechodnimi bez dopełnienia pełni ergatyw.

Absolutivus i ergatyw

W językach ergatywnych funkcję podmiotu w zdaniach z czasownikami przechodnimi pełni osobny przypadek gramatyczny, ergatyw (ergativus). (W niektórych językach pełni także funkcję podmiotu w zdaniach z czasownikami bez dopełnienia, patrz rozdział wyżej). Absolutyw występuje więc w językach ergatywnych jako opozycja ergatywu. Istnieją jednak także języki, w których oponuje nie z ergatywem, ale z narzędnikiem (instrumentalis).