Adnotacja

Adnotacja, określana także terminem adnotacja bibliograficzna – towarzysząca bezpośrednio samemu dokumentowi lub też jego opisowi bibliograficznemu metainformacja (“informacja o innej informacji”), która dotyczy treści lub cech formalnych tego dokumentu. Zazwyczaj ma się tu na myśli zwięzły opis rzeczowy dokumentu. W sensie ogólnym, nieprecyzyjnym: dopisek, przypisek, uwaga lub notatka dołączone do tekstu głównego.


Adnotacje stosuje się, gdy istnieje potrzeba przekazania użytkownikom informacji wiadomości o takich istotnych cechach dokumentu, które nie są zawarte w jego opisie bibliograficznym, względnie w jego charakterystyce wyszukiwawczej (rozumiana może być także jako pewna część opisu bibliograficznego, charakteryzująca treść lub cechy formalno-wydawnicze dokumentu). Mogą one dotyczyć tak treści dokumentu, jak i specyficznych dla niego cech formalnych (cech pozatreściowych). Adnotacje przybierają zazwyczaj formę wypowiedzi tekstowej, sformułowanej  w języku naturalnym.

Adnotacje stanowią istotną część działalności bibliotekarskiej i bibliograficznej. Występują m.in. w bibliografiach adnotowanych, w bibliografiach analitycznych, w katalogach bibliotecznych, w kartach dokumentacyjnych, we wkładkach dokumentacyjnych oraz w przeglądach dokumentacyjnych.

Rodzaje adnotacji

Wyróżnia się trzy typy ujęcia adnotacji: ujęcie krytyczne, ujęcie wartościujące oraz ujęcie interpretacyjne.

Do głównych rodzajów adnotacji należą adnotacja księgoznawczaadnotacja wyjaśniającaadnotacja zalecającaadnotacja zawartościowa. Możliwe jest przy tym łączenie w jednej adnotacji cech kilku różnych typów. Adnotacje wyjaśniające i adnotacje zawartościowe określa się często łącznie jako adnotacje treściowe.

Adnotacje księgoznawcze zawierają przede wszystkim informacje o cechach formalnych dokumentów. Należą do nich ich cechy fizyczne, przeznaczenie oraz związki o charakterze bibliograficznym z innymi dokumentami.

Adnotacje wyjaśniające uzupełniają i precyzują tytuł dokumentu, zwłaszcza w sytuacji, gdy jest on niejasny lub metaforyczny. Adnotacje zawartościowe stanowią odwzorowanie spisu treści dokumentów, stanowiąc wyliczenie jego części składowych. Łącznie określane są one terminem adnotacja treściowa, obejmującym adnotacje odnosząca się nie do formy, ale do treści, zawartości dokumentu.

Adnotacje zalecające łączą w sobie cechy adnotacji księgoznawczych i treściowych. Zawierają elementy ułatwiające ocenę i interpretację dokumentu, w tym elementy ułatwiające ocenę poziomu opracowania i określające jego przeznaczenie czytelnicze.

Szczególnym rodzajem adnotacji treściowej jest analiza dokumentacyjna (określana też terminem abstract lub abstrakt, który ma jednak także pewne konteksty specyficzne). Stanowi ona zwięzłe, ale dokładne omówienie elementów treściowych dokumentu.

Zespół informacji pochodnych o dokumencie, obejmujący informacje o jego formie i treści oraz umożliwiający jego identyfikację określa się terminem “opis dokumentacyjny”.

Bibliografia:

  • PN-N-01229:2002. Hasło opisu bibliograficznego. Hasło osobowe.
  • PN-ISO 5127:2005. Informacja i dokumentacja. Terminologia.
  • Słownik encyklopedyczny informacji, języków i systemów informacyjno-wyszukiwawczych.
  • E. I. Szamurin, Mietodika sostawlenija annotacii, Moskwa 1959.

Tagi
Encyklopedia językoznawstwa ogólnegoEncyklopedia literatury

Dodaj komentarz