Amerykańska Akademia Filmowa

Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej, znana w języku polskim pod skróconą nazwą Amerykańska Akademia Filmowa, w języku angielskim jako Academy of Motion Pictures Arts and Sciences (AMPAS) – amerykańska akademia filmowa, znana na całym świecie jako hollywoodzka akademia filmowa przyznająca nagrody zwane Oscarami.


Założona została 11 maja 1927 r. w Los Angeles jako organizacja zrzeszająca profesjonalistów, reprezentantów różnych zawodów i specjalności filmowych (producentów, reżyserów, aktorów, scenarzystów, montażystów, dekoratorów, kompozytorów muzyki filmowej) w celu promocji sztuki filmowej i wiedzy o kinematografii, a więc jako honorowa organizacja zawodowa. Pierwszym przewodniczącym był aktor Douglas Fairbanks.

Akademia liczy obecnie ponad 6000 członków związanych zawodowo z filmem, którzy skupieni są w dwunastu sekcjach (w tym sekcja aktorska, reżyserska, operatorska i scenograficzna). Do jej głównych zadań należy coroczne przyznawanie prestiżowych nagród zwanych Oscarami (Nagroda Akademii Filmowej, Academy Award). Nagroda ta ufundowana została w 1927 roku, po raz pierwszy przyznana została 6 maja 1929 roku. Sama nazwa “Oscar” nadana została nagrodzie w 1931 roku. Akademia przyznaje także od 1973 Studencką Nagrodę Akademii Filmowej (Student Academy Award) oraz inne nagrody i wyróżnienia.

Członkostwo w Akademii uzyskać można jedynie przez wystosowane przez jej zarząd zaproszenie. Uzyskują je jedynie osoby, które wyróżniły się szczególnymi osiągnięciami w jednej ze skupionych w Akademii branż (branż tych jest obecnie siedemnaście).

Amerykańska Akademii Filmowa: Historia Akademii

Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej założona została w 1927 roku przez 36 liderów amerykańskiego przemysłu filmowego. Należeli do nich Louis B. Mayer (współzałożyciel Metro-Goldwyn-Mayer), aktor Conrad Nagel, producent filmowy Fred Beetson i reżyser Fred Niblo. Podjęli oni pomysł zorganizowania i regulacji nowego, żywo rozwijającego się przemysłu filmowego. Organizacja i regulacja obejmować miała sprawy pracownicze, kooperację pomiędzy poszczególnymi branżami przemysłu filmowego, poprawę wizerunku publicznego przemysłu filmowego oraz budowę platformy dyskusyjnej dla nowych technologii i procedur. Spotkanie założycielskie odbyło się w styczniu 1927 roku, w maju 1927 roku Academy of Motion Pictures Arts and Sciences uzyskała status organizacji non-profit. Pierwszym przewodniczącym został Douglas Fairbanks.

Od samego początku swojego istnienia Amerykańska Akademia Filmowa kładła znaczny nacisk na innowacje technologiczne w w rozwoju produkcji filmów. Już w pierwszych latach jej działalności członkiem honorowym został sławny wynalazca Thomas Edison. Od 1929 do 1959 w obrębie Akademii istniała specjalna jednostka zajmująca się sprawami technologii filmowej. Od 1931 roku (czwarta ceremonia wręczenia Oscarów) do dziś Amerykańska Akademia Filmowa przyznaje Academy Scientific and Technical Award, trzy nagrody dla osób, które szczególnie zasłużyły się w rozwoju techniki filmowej, zawsze przyznawane w czasie ceremonii wręczenia Oscarów.

Pierwsza ceremonia wręczenia Oscarów odbyła się 16 maja 1929 roku. Była to skromna uroczystość, trwająca zaledwie piętnaście minut, połączona jednak z obiadem w Hollywood Roosevelt Hotel. Zwycięzców ogłoszono już na kilka miesięcy przed przyznaniem nagród. Za najlepszy film uznano Skrzydła (Wings) z 1927 roku.

W latach dwudziestych i trzydziestych Amerykańska Akademia Filmowa angażowała się bardzo aktywnie w życie polityczne i związkowe, reprezentując interesy pracownicze i ekonomiczne przemysłu filmowego. Wywarła znaczny wpływ na prawo pracy w Stanach Zjednoczonych oraz na ogólny rozwój przemysłu filmowego. Już w 1937 roku, gdy jej przewodniczącym był Frank Capra, Akademia zmniejszyła jednak znacznie swoje zaangażowanie w walkę o prawa pracownicze.

1937 rok był przełomem w działalności Akademii, za podstawowy cel jej działalności zaczęto wtedy uważać organizację wewnętrzną i koordynację przemysłu filmowego, koncentrując się na edukacji i kulturze. Przejawem tej tendencji było opublikowanie w 1937 roku pierwszego wydania Academy Players Directory. Publikacja ta stanowiła bazę danych o aktorach amerykańskich, wraz z fotografiami i informacjami o ich agentach. Tego samego roku Akademia ogłosiła się forum wszystkich rzemiosł i zawodów związanych ze sztuką filmową. Podzieliła swoich członków (których było wtedy 350) na pięć gałęzi: aktorów, reżyserów, scenarzystów, producentów i scenarzystów. System ten ulegał następnie wielu przemianom. Jego celem było otwarcie członkostwa w Akademii dla przedstawicieli wszystkich zawodów związanych z filmem i zapewnienie, że będzie ono otwarte dla przedstawicieli wszystkich zawodów rzeczywiście zatrudnianych przez studia filmowe. W związku z tym faktem liczba członków Akademii bardzo szybko wzrosła. Tendencja do wzrostu liczby członków Akademii utrzymywała się zresztą przez lata, także dlatego, że stopniowo dodawano nowe branże (związane np. z muzyką filmową, public relations czy filmem dokumentalnym). Każda z branż reprezentowana jest w zarządzie Akademii (Board of Governors – obecnie istnieje 17 branż, a zarząd Akademii liczy ponad 50 członków).

W latach sześćdziesiątych, w związku z ogólnymi przemianami w kulturze światowej i amerykańskiej, Akademia zaczęła kłaść szczególny nacisk na edukację filmową. Nastąpiło pewne odświeżenie konwencji, Akademia “postawiła na młodość” – przejawiało się to np. jako przyznawane od lat sześćdziesiątych stypendia (scholarships) dla młodych adeptów sztuki filmowej. Większego znaczenia nabrał też społeczny i organizacyjny aspekt życia filmowego – w 1968 roku przyznano pierwszą nagrodę Akademii dla organizacji filmowych. W 1972 powstało w ramach Akademii National Film Information Service wraz z biblioteką filmową i archiwum – organizacja ta ma na celu ułatwienie badań naukowych nad filmem i poszukiwań archiwalnych, w tym poza Los Angeles. W 1973 roku powstał Student Academy Awards Committee, przyznające równolegle z Oscarami nagrody dla studentów sztuki filmowej. W latach siedemdziesiątych rozpoczął działalność także Visiting Artists Program, w ramach którego członkowie Akademii podróżują po Stanach Zjednoczonych z wykładami gościnnymi dotyczącymi rozmaitych aspektów filmu. Wśród ważniejszych publikacji Akademii wymienić można Annual Index to Motion Picture Credits.

Mimo krytyki komercjalizacji i upolitycznienia Nagród Akademii, sama Akademia stała się w ostatnich latach instytucją mniej upolitycznioną, nie zajmującą się już problematyką polityczną i gospodarczą. Odwróciła się od swoich korzeni i nie funkcjonuje już jako stowarzyszenie zawodowe filmowców, chociaż wyraźna jest wciąż jej funkcja jako organizacji koordynującej rozwój sztuki filmowej, techniki i nauki związanych z filmem oraz przemysłu filmowego. Jej ogólne znaczenie zresztą zmalało, stała się instytucją znaną głównie z samego przyznawania Oscarów i towarzyszącej mu ceremonii. Same nagrody straciły wiele ze swojej dawnej powagi, kojarzyć zaczęły się głównie z obecnością na gali oscarowej gwiazd, celebrytów i osób związanych ze światem mody. Mimo tych zjawisk, Oscary pozostają wciąż nagrodą prestiżową, przekładają się też wciąż znacznie na sprzedaż biletów kinowych. Główną funkcją Akademii jest więc dziś ocenianie i nagradzanie szczególnych osiągnięć dla filmu amerykańskiego i światowego, a także stwarzanie innych zachęt i bodźców dla innowacji technicznej i kreatywności artystycznej w dziedzinie kinematografii, w tym także poprzez rozwój edukacji filmowej.

Przewodniczący Amerykańskiej Akademii Filmowej

Przewodniczący są wybierani na okres jednego roku. Nie mogą być wybrani na więcej niż cztery kadencje z rzędu.

Douglas Fairbanks, Sr. 1927-1929
William de Mille 1929-1931
M. C. Levee 1931-1932
Conrad Nagel 1932-1933
J. Theodore Reed 1933-1934
Frank Lloyd 1934-1935
Frank Capra 1935-1939
Walter Wanger 1939-1941, 1941-1945
Bette Davis 1941 (pierwsza kobieta wybrana na przewodniczącą Akademii, zrezygnowała po upływie 2 miesięcy)
Jean Hersholt 1945-1949
Charles Brackett 1949-1955
George Seaton 1955-1958
George Stevens 1958-1959
B. B. Kahane 1959-1960 (zmarł)
Valentine Davies 1960-1961 (zmarła)
Wendell Corey 1961-1963
Arthur Freed 1963-1967
Gregory Peck 1967-1970
Daniel Taradash 1970-1973
Walter Mirisch 1973-1977
Howard W. Koch 1977-1979
Fay Kanin 1979-1983
Gene Allen 1983-1985
Robert Wise 1985-1988
Richard Kahn 1988-1989
Karl Malden 1989-1992
Robert Rehme 1992-1993, 1997-2001
Arthur Hiller 1993-1997
Frank R. Pierson 2001-2005
Sid Ganis 2005-2009
Tom Sherak 2009 – 2012
Hawk Koch 2012 – 2013
Cheryl Boone Isaacs (od 30 lipca 2013) – pierwsza przewodnicząca pochodzenia afroamerykańskiego

Członkowie założyciele Amerykańskiej Akademii Filmowej

Wśród członków-założycieli Akademii było 36 osób. Należeli do nich:

Reżyserzy: Cecil B. DeMille, Frank Lloyd, Henry King, Fred Niblo, John M. Stahl, Raoul Walsh.

Producenci: Fred Beetson, Charles H. Christie, Sid Grauman, Milton E. Hoffman, Jesse L. Lasky, M. C. Levee, Louis B. Mayer, Joseph M. Schenck, Irving Thalberg, Harry Warner, Jack Warner, Harry Rapf.

Aktorzy: Richard Barthelmess, Jack Holt, Conrad Nagel, Milton Sills, Douglas Fairbanks, Sr., Harold Lloyd, Mary Pickford.

Pisarze (scenarzyści): Joseph W. Farnham, Benjamin Glazer, Jeanie MacPherson, Bess Meredyth, Carey Wilson, Frank E. Woods.

Technicy: J. Arthur Ball, Cedric Gibbons, Roy Pomeroy.

Prawnicy: Edwin Loeb, George W. Cohen.

Bibliografia:

  • Marek Hendrykowski, Historia filmowego Oscara, Poznań 1993.

Linki zewnętrzne: oscars.org – strona internetowa Academy of Motion Pictures Arts and Sciences i nagrody Oscarów.


Tagi
Encyklopedia pedagogikiLeksykon filmu

Dodaj komentarz