Akcentuacja

Akcentuacja – w terminologii językoznawczej: 1) właściwy danemu językowi system akcentowy. Także 2): graficzne oznaczanie akcentów w tekście. Pojęcie spotyka się także 3) w sztukach pięknych, np. na oznaczenie podkreślenia koloru w malarstwie. 4) W muzyce – w odniesieniu do akcentu muzycznego, czyli wyraźniejszego wykonywania dźwięków lub współbrzmień (akcentuacja muzyczna)

Rzadszym (w językoznawstwie) synonimem jest akcentacja – słowo to ma sens raczej ogólny niż terminologiczny, oznaczać może każdy rodzaj czy sposób podkreślenia jakiegoś elementu językowego.

Akcentuacja w językoznawstwie

W językoznawstwie (znaczenie 1.) pojęcie to obejmuje cały właściwy danemu językowi system akcentowy, określany też jako system akcentuacyjny danego języka. Odnosi się jednak przede wszystkim do akcentu wyrazowego, tj. wzmocnienia za pomocą środków fonetycznych (do których należą wzmocnienie siły głosu, iloczas i intonacja) określonych sylab w wyrazie. Termin stosowany jest szczególnie często w badaniach nad rozwojem akcentu (akcentuacja historyczna i opisowa) oraz w dialektologii i badaniu zapożyczeń językowych Prócz słowa akcentacja, swobodnym synonimem może być także po prostu akcentowanie.

Bliskim odpowiednikiem jest, raczej swobodnie definiowany, termin “akcent językowy“, który jednak nie odnosi się jedynie do akcentu wyrazowego, ale do akcentu wszystkich rodzajów wypowiedzeń.

Uwagi językowe

Etymologia: z języka łacińskiego (łacina średniowieczna) – accentuatio, “podkreślenie”.

Słowa pochodne: “akcentuacyjny”, “akcentuacyjnie”.

W innych językach: niemieckie Akzentuation, Akzentuierung; angielskie accentuation, ale lepiej opisowo – stress patterns.