Amor vacui

Amor vacui – wyrażenie łacińskie oznaczające dosłownie “miłość do pustki (próżni)”, “umiłowanie pustki”. Występuje głównie w terminologii sztuk pięknych, w której określa operowanie rozległymi, płaskimi powierzchniami pozbawionymi ornamentu. Ma się tu na myśli nie tyle pewną technikę artystyczną, co pewne nastawienie estetyczne, niechętne ornamentowi i wszelkiej zbędności w dziele sztuki. Estetyka taka typowa jest np. dla kultury japońskiej i współczesnego minimalizmu.

Przeciwnym pojęciem jest horror vacui, “strach przed próżnią” przypisywany sztuce barokowej, dla której typowa jest bogata ornamentyka, a nawet “przeładowanie ornamentem”.

W języku łacińskim amor, amoris – “miłość”, “dążność”, “skłonność”; vacuum, vacui – “próżnia”, “to co puste, samotne, opuszczone, nie obsadzone”.

Podobne znaczenie ma hasło programowe (zwłaszcza w architekturze) modernizmu europejskiego “ornament to zbrodnia”, które ukuł austriacki architekt Adolf Loos. “Amor vacui” to postawa, która w sztuce europejskiej nie występowała jednak tylko w estetyce modernizmu czy minimalizmu – Ernst Michalski postrzega ją jako charakterystyczną dla architektury manieryzmu, Mieczysław Wallis jako charakterystyczną dla sztuki secesyjnej (w pracy Secesja, 1967 – tu artykuł Amor vacui i kształty negatywne).