Argumentum ad crumenam

Argumentum ad crumenam, z języka łacińskiego – “argument (odwołujący się) do trzosu”, “argument odwołujący się do worka (z pieniędzmi)” – w logice: nielojalny chwyt erystyczny (trop erystyczny, argument erystyczny). Polega on na złożonej oponentowi obietnicy odniesienia korzyści materialnej, jeśli zmieni on swoje stanowisko – oznaczać więc może np. przekupstwo lub łapówkę. Często jednak rozumie się pod tym terminem także pochopne, nieracjonalne traktowanie bogactwa jako dowodu czyjejś wiarygodności.


Rzadziej występuje także nazwa argumentum ad crumillam (argument do trzosika; crumena to po łacinie woreczek na pieniądze, crumilla to zdrobnienie – “trzosik”).

Porównaj: argumentum ad absurdum, argumentum ad amicitiam, argumentum ad antiquitatem, argumentum ad auditorem, argumentum ad baculum, argumentum ad captandum vulgus, argumentum ad consequentiam, argumentum ad fidem, argumentum ad hominem, argumentum ad ignorantiam, argumentum ad invidiam, argumentum ad iudicium, argumentum ad metum, argumentum ad misericordiam, argumentum ad orationem, argumentum ad personam, argumentum ad passiones, argumentum ad populum, argumentum ad quietem, argumentum ad rem, argumentum ad reverentiam, argumentum ad ridiculum, argumentum ad socordiam, argumentum ad superbiam, argumentum ad superstitionem, argumentum ad vanitatem, argumentum ad verecundiam, argumentum ad vertiginem, argumentum a fortiori, argumentum a silentio, argumentum ad exemplum, argumentum ab utili, arguementum a contrario, argumentum ex concessis, argumentum a simili.

Argumentum ad carotam

Argument ad crumenam jest więc w pewnym sensie przeciwieństwem argumentu ad baculum, gdzie przeciwnikowi grozi się nieprzyjemnymi konsekwencjami, jeśli nie zmieni on swojego stanowiska. By jeszcze silniej przeciwstawić ten chwyt argumentowi ad baculum, niektórzy autorzy stosują także określenie argumentum ad carotam – “argument odwołujący się do marchewki”. Częściej jednak niż w teorii argumentacji określenia takie jak “metoda kija i marchewki” pojawiają się w psychologii (behawioryzm, psychologia społeczna).

Argumentum ad lazarum

Spotkać można się także niekiedy z innym rozumieniem tego terminu – ma się tu na myśli odmianę argumentacji ad personam, w której wykazuje się błędność przekonań oponenta wskazując na jego status materialny. Można przy tym mieć na myśli i to, że oponent jest zamożny, i to, że jest ubogi – w drugim przypadku używa się także określenia argumentum ad lazarum. Klasycznym przykładem tego typu argumentu erystycznego jest pytanie: “skoro jesteś taki mądry, dlaczego nie jesteś bogaty”?


Tagi
Encyklopedia filozofiiEncyklopedia psychologiiEncyklopedia retorykiKsięga przysłówLeksykon języka łacińskiego

Dodaj komentarz