Argumentum ad amicitiam

Argumentum ad amicitiam – nielojalny chwyt erystyczny, dosłownie “argument z przyjaźni”, “argument odwołujący się do przyjaźni” (łacińskie słowo amicitia oznacza przyjaźń). Argument ad amicitiam to nakłanianie (perswazja) do podjęcia jakiejś decyzji (do zrobienia czegoś, do spełnienia jakiejś prośby lub żądania)  poprzez powołanie się na związek osobisty, przede wszystkim przyjaźń, proszącego i proszonego. Np. “chyba zrobisz do dla mnie”, “chyba zrobisz to dla kolegi…”, “przecież znamy się tak długo…”.


Porównaj: argumentum ad absurdum, argumentum ad antiquitatem, argumentum ad auditorem, argumentum ad baculum, argumentum ad captandum vulgus, argumentum ad consequentiam, argumentum ad crumenam, argumentum ad fidem, argumentum ad hominem, argumentum ad ignorantiam, argumentum ad invidiam, argumentum ad iudicium, argumentum ad metum, argumentum ad misericordiam, argumentum ad orationem, argumentum ad personam, argumentum ad passiones, argumentum ad populum, argumentum ad quietem, argumentum ad rem, argumentum ad reverentiam, argumentum ad ridiculum, argumentum ad socordiam, argumentum ad superbiam, argumentum ad superstitionem, argumentum ad vanitatem, argumentum ad verecundiam, argumentum ad vertiginem, argumentum a fortiori, argumentum a silentio, argumentum ad exemplum, argumentum ab utili, argumentum a contrario, argumentum ex concessis, argumentum a simili.

Powoływanie się na przyjaźń lub znajomość nie jest oczywiście samo w sobie czymś złym, podstępnym, godnym potępienia czy nielogicznym. Nielojalne jest natomiast podstępnie rozszerzanie zwykłych granic zobowiązań osobistych wynikających z więzów przyjaźni. W szczególności znajomość nie stanowi akceptowalnego, racjonalnego argumentu dla uznania prawdziwości jakiegoś twierdzenia, a także dla podzielania norm moralnych, opinii i ocen. Fakt ten wyraża często przytaczana łacińska sentencja, przypisywana Arystotelesowi: Amicus Plato, sed magis amica veritas, znacząca “Przyjacielem Platon, lecz większą przyjaciółką prawda”.

Odmianą argumentum ad amicitiam jest także wykorzystywanie w perswazji więzów przyjaźni lub koleżeństwa wynikających (rzekomo) z wykonywania tego samego zawodu lub jakiejś innej przynależności grupowej (np. “my, kobiety musimy sobie pomagać”, “my, żołnierze musimy trzymać się razem”).


Tagi
Encyklopedia filozofiiEncyklopedia retorykiKsięga przysłówLeksykon języka łacińskiego

Dodaj komentarz