Błąd gramatyczny

Błąd gramatyczny – rodzaj błędu językowego. Błąd gramatyczny to użycie form językowych z pogwałceniem reguł gramatyki danego języka, a więc błąd dotyczący odmiany wyrazów lub budowy zdania. Błędy gramatyczne dzielą się na błędy morfologiczne (określane też nie całkiem dokładnie jako błędy fleksyjne, w szerokim sensie tego wyrażenia) i błędy składniowe. Niekiedy błędy składniowe ujmuje się jednak jako osobną kategorię błędów językowych.


Wśród błędów gramatycznych w sensie ścisłym, z pominięciem błędów składniowych, wyróżnić można błędy rodzajowe, słowotwórcze i fleksyjne. Błąd rodzajowy polega na pomieszaniu rodzajów gramatycznych – np. “ten pomarańcz” zamiast “ta pomarańcza”. Błąd słowotwórczy (który można też w niektórych przypadkach uznawać za rodzaj błędów leksykalnych) polega np. na użyciu niewłaściwych formantów (“zaginienie” zamiast “zaginięcie”). Błędy fleksyjne to przede wszystkim wybór niewłaściwych form odmiany wyrazu, deklinacyjnych (“ręcami” zamiast “rękami”) i koniugacyjnych (“poszłem” zamiast “poszedłem”). Wybór niewłaściwych form deklinacyjnych to przede wszystkim zastosowanie błędnego paradygmatu deklinacyjnego (zwłaszcza w odmianie nazwisk), wybór niewłaściwej końcówki (np. “telewizoru”), zastosowanie reguły ogólnej tam, gdzie mamy do czynienia z wyjątkiem (np. “o domie”).

Definicja błędu gramatycznego nie obejmuje natomiast błędów ortograficznych i interpunkcyjnych oraz błędów leksykalnych, frazeologicznych i stylistycznych. Błędy takie określa się łącznie jako błędy niegramatyczne.


Tagi
Encyklopedia językoznawstwa ogólnego

1 komentarz do “Błąd gramatyczny”

Dodaj komentarz