Afgan

Afgan, afghan, kobierzec afgański – kobierce (dywany) przynależące do typu kobierców turkmeńskich, zwanych też kobiercami środkowoazjatyckimi (inne główne odmiany to buchara – tekke, beszir i haczlu). Dywany nazywane w ten sposób odróżnić należy od wszelkiego rodzaju dywanów produkowanych w Afganistanie, np. pasztuńskich. Wytwarzane są one bowiem nie tylko w Afganistanie, ale także w Turkmenii, głównie przez żyjące nad rzeką Amu-Daria turkmeńskie plemię Ersari (dzisiaj także przez afgańskich uchodźców w Pakistanie). Pochodzenie nazwy tych kobierców wiąże się z faktem, że eksportujący je na rynki europejskie Rosjanie sami zaopatrywali się w nie w Kabulu.


Kobierce afgańskie są krótko strzyżone i gęsto wiązane. Należą do najcięższych i największych dywanów swojej grupy. Stosunkowo rzadko cechują je wysokie walory artystyczne, odznaczają się natomiast dobrą użytkowością – przeznaczone są przede wszystkim do użytku domowego. Afgan jest bardzo bliski typowi buchara, niekiedy wręcz bywa błędnie uznawany za jego tańszą, pośledniejszą odmianę.

Ornamentyka

W ornamentyce afganów przeważają wzory geometryczne. W polu środkowym występują najczęściej ułożone rzędami  ornamenty zwane gul (oktagonalne medaliony). W starszych okazach afganów w polu głównym występuje często wzór gwiazdy – w polu środkowym duża gwiazda o średnicy do 50 cm, w narożnikach natomiast wąskie gwiazdy. Wolne przestrzenie uzupełnia się drobniejszymi motywami.

Obrzeżenie kobierca składa się z kilku (trzech do siedmiu) wąskich bordiur. Na bordiurach występują wzory gemetryczne – romby, zygzaki i trójkąty, rzadziej także koła.

Kolorystyka

Dominującą barwą tła jest zawsze czerwony. Ornamenty tworzące kompozycje barwne z czerwonym tłem są najczęściej ciemnoniebieskie, występują także ornamenty zielone i pomarańczowe.

Rozpowszechniły się też tzw. “złote afgany” – pierwotnie naturalnie wyblakłe, dziś produkowane celowo.

 


Tagi
Encyklopedia sztuk pięknych

Dodaj komentarz