Kabalistikon

Kabalistykon

Kabalistikon lub kabalistykon, także cabalisticum (forma łacińska) lub cabalisticon (forma łacińsko-grecka) – wiersz zawierający zaszyfrowaną przepowiednię odnoszącą się do jakiejś daty. Gatunek literacki zaliczany do poezji kunsztownej (poesis artificiosa) a także do poezji epickiej (poesis epica) i poezji epigramatycznej (poesis epigramatica). Spotyka się także termin sermo occultus (“mowa ukryta”, “mowa tajemna”, “niejasna”) o tym samym znaczeniu.

Zobacz też: akrostych i abecedariusz, inne gatunki poezji kunsztownej. Porównaj: abrakadabra, gemmy Abraxasa.

Kabalistikon – cechy gatunkowe

Wiersz przynależący do tego gatunku formułuje zaszyfrowaną przepowiednię dotyczącą określonej daty. Przepowiednia ta jest ukryta pod literami, którym przypisuje się konkretne znaczenie numeryczne, np. a = 1, b = 2, c = 3. Kabalistikony opierają się więc na spekulacji liczbowowej, która przypomina tę, która występuje w kabale, tradycyjnej żydowskiej wiedzy tajemnej. Z kabałą wiąże się też jego nazwa (z języka hebrajskiego – קַבָּלָה, qabbālā). Nie ma jednak bezpośredniego związku między powstającymi głównie w epoce renesansu i baroku kunsztownymi kabalistykonami a autentyczną tradycją żydowską.