George Bancroft

George Bancroft, 1800-1891 – amerykański historyk, polityk i dyplomata. Autor monumentalnej historii Stanów Zjednoczonych, zyskał sobie nawet przydomek “ojca historiografii amerykańskiej”. Sekretarz marynarki (odpowiednik ministra), współzałożyciel Akademii Marynarki Wojennej w Annapolis.

George Bancroft: Biografia

George Bancroft urodził się 3 października 1800 roku w Worcester w stanie Massachusetts. Studiował na Harwardzie, studia ukończył w 1817. Następnie na uniwersytetach niemieckich, w Heidelbergu, Getyndze i Berlinie. W Getyndze w 1820 obronił doktorat. W czasie pobytu w Niemczech nawiązał znajomość z Goethem i Heglem.

Był przez pewien czas wykładowcą na Harvardzie, żywił jednak niechęć do panującej tam atmosfery. W 1823 założył szkołę dla chłopców Round Hill School w Northampton w stanie Massachusetts, gdzie do 1834 roku nauczał. Pewien rozgłos zdobył sobie artykułem, który ukazał się w numerze “North American Review” z 1 stycznia 1831. Zaatakował w nim Bank Stanów Zjednoczonych (Bank of the United States) i zwolenników prezydenta Andrew Jacksona (Jacksonian Democrats). Został członkiem Partii Demokratycznej, choć zawsze był przeciwnikiem niewolnictwa (nie był jednak czynnym abolicjonistą). Jako polityk i myśliciel zwalczał też wolnomularstwo. Po 1834 był zwolennikiem typowego dla Nowej Anglii federalizmu. Tego samego roku ukazał się pierwszy tom A History of the United States, najważniejszego dzieła Bancrofta.

W latach 1938-1841 był poborcą ceł w porcie bostońskim. Na stanowisko to mianował go prezydent Martin Van Buren, otrzymał je za sprawą mów i pism wspierających demokratów. Wpływy polityczne Bancrofta szybko rosły, stawał się przywódcą demokratów na skalę całego stanu Massachusetts. Przegrał jednak wybory na gubernatora stanowego w 1844 roku.

W latach 1845-1846 był sekretarzem marynarki (Secretary of the Navy, bezpośredni zwierzchnik cywilny United States Navy, funkcja o randze ministerialnej). Na stanowisko powołał go prezydent Stanów Zjednoczonych (1845-1849) James K. Polk, któremu znacznie pomógł w kampanii wyborczej. George Bancroft zasłynął jako współorganizator akademii morskiej w Annapolis (Akademia Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych, United States Naval Academy). Jako minister marynarki miał także duży udział w przygotowaniach do wojny z Meksykiem, kiedy to – na mocy jego rozkazów – kapitan John D. Sloat i dowodzony przez niego Pacific Squadron zajął porty kalifornijskie. Następnie był krótko w 1846 roku także sekretarzem wojny – to właśnie za jego kadencji rozpoczęła się wojna amerykańsko-meksykańska. Na mocy rozkazów Bancrofta generał Zachary Taylor wyruszył do Meksyku.

W latach 1846-1849 Bancroft był posłem w Wielkiej Brytanii. W brytyjskich i francuskich archiwach zbierał skrzętnie materiały do swoich dzieł historycznych.  W latach 1867-1874 był posłem w Niemczech. W Berlinie zawarł układy regulujące kwestię obywatelstwa emigrantów niemieckich w Stanach Zjednoczonych. Już od młodości był blisko związany z Niemcami i niemiecką kulturą intelektualną (niemiecka szkoła historyczna wywarła na niego znaczny wpływ) – mimo że czasem stało to w sprzeczności z jego umiłowaniem amerykańskich wartości demokratycznych.

Gdy wybuchła wojna secesyjna, mimo że był demokratą wsparł Abrahama Lincolna i Północ (mimo przynależności do Partii Demokratycznej, zawsze sprzeciwiał się niewolnictwu). 12 lutego 1866 wygłosił przed Kongresem mowę wspomnieniową na cześć Lincolna. Zmarł 17 stycznia 1891 roku w Waszyngtonie.

Badania i publikacje historyczne George’a Bancrofta

Najważniejszym dziełem historycznym Bancrofta była monumentalna historia Stanów Zjednoczonych, A History of the United States, wydawana w latach 1833-1874. Obejmuje ona okres od odkrycia kontynentu amerykańskiego do 1782 roku. W sensie warsztatowym jest to już oczywiście dzisiaj dzieło przestarzałe, zachowało jednak znaczną wartość literacką, a także faktograficzną. Uchodzi za klasyczne dzieło historiografii amerykańskiej.

W warstwie faktograficznej zachowuje wartość do dziś ze względu na zgromadzenie i przebadanie bardzo wielu materiałów źródłowych. Istotne jest dziś jednak przede wszystkim jako świadectwo kształtowania się amerykańskiego poczucia odrębności narodowej i patriotyzmu amerykańskiego. George Bancroft przyjmuje postawę zaciekle antybrytyjską, w jego dziele zwraca uwagę szczerość i siła przywiązania do wartości demokracji amerykańskiej. W 1876 i w latach 1833-1835 ukazała się wersja zrewidowana w sześciu tomach.

Konstytucji amerykańskiej poświęcił dwutomowe dzieło History of the Formation of the Constitution of the United States z 1882 roku.

George Bancroft był pierwszym historykiem amerykańskim, na którego wpływ wywarła nowoczesna wtedy niemiecka szkoła historyczna. Odcinał się jednak od niej. Gdy jego historię Ameryki Leopold von Ranke pochwalił jako najlepsze dzieło historyczne napisane z demokratycznego punktu widzenia, odebrał to jako raczej irytujący komplement.

W 1855 wydał miscellanea literackie i historyczne: Literary and Historical Miscellanies. Był także autorem wielu artykułów w “North American Review”.

Wadą dzieł historycznych Bancrofta jest niewątpliwie lekceważenie czynników społecznych i ekonomicznych w dziejach. Odnoszą się one niemal wyłącznie do wydarzeń politycznych i wojennych. Z drugiej strony, są w nich także elementy nowoczesne, jak uznanie istotności okresu kolonialnego dla dziejów Ameryki, staranne opracowanie historii dyplomacji i stosunków międzynarodowych, koncepcja granicy jako spiritus movens historii Stanów Zjednoczonych,

Wartość literacka dzieła Bancrofta jest dość znaczna. Jego styl bywa nadmiernie pompatyczny i ciężki, w jego pismach jest jednak wiele fragmentów potrafiących jeszcze dziś budzić wzruszenie.