Cornelis Engebrechtsz. (Engelbrechtsz.)

Cornelis Engebrechtsz. (Cornelis Engelbrechtsz., Cornelis Engelbrechtsen, ok. 1458-1533) – niderlandzki malarz renesansowy, w późniejszym okresie twórczości manierysta.


Cornelis Engebrechtsz. – charakterystyka twórczości

Działał w Lejdzie, rzadko opuszczając rodzinne miasto. Przypuszcza się, że jego nauczycielem był Colijn de Coter, malarz działający w Antwerpii i w Brukseli, naśladowca Rogiera van der Weyden – przeczy temu jednak brak wyraźnych wpływów flamandzkich we wczesnych obrazach Engelbrechtsza. Na styl Cornelisa Engebrechtsza wywarł wpływ także Jacob Cornelisz. van Oostsanen. Widoczne jest to zwłaszcza w bogatej ornamentacji i “tłoczności” obrazów. Jego styl jest więc o tyle nietypowy, że łączy sobie cechy kliku epok – jest to malarstwo zarazem gotyckie, renesansowe i manierystyczne; co więcej, jest w nim wiele elementów oryginalnych. Engebrechtsz tworzył głównie obrazy religijne, zwłaszcza ołtarzowe, a także portrety.

Wczesne obrazy Engebrechtsza wykazują jeszcze cechy gotyckie, widoczna jest w nich typowa dla północnych Niderlandów narracyjność. Po 1500 roku widoczna jest zmiana stylistyczna (wpływy Rogiera van der weyden), która pozwala przypuszczać, że malarz przebywał przez jakiś czas w Brukseli.

Jego Konstantyn i św. Helena (ok. 1510–1520, Monachium, Stara Pinakoteka) przedstawia św. Helenę jako młodą kobietę we współczesnym stroju – trzymającą odnaleziony Krzyż. Konstantyn ukazany jest na wzór współczesnych cesarzy niemieckich, z mieczem i jabłkiem jako oznakami władzy.

Jego Ukrzyżowanie z donatorami (ok. 1520–1525, Nowy Jork, Metropolitan Museum) pełne jest dramatycznych gestów i naznaczonej emocjami mimiki postaci. Postacie wypchnięte są bezpośrednio na pierwszy plan obrazu, ukazane przy tym na tle zachmurzonego nieba. Jest to jeden z ostatnich obrazów Engerbrechtsza, w którym wyraźne są już elementy manierystyczne, wydłużone i powykręcane ciała.

Jego malarstwo ma także wiele cech oryginalnych, zwraca w nim uwagę tendencja do dekoracyjności i fanastyczności form. Styl cechuje swobodna i wirtuozeria, ekspresyjna narracja, bogata kolorystyka. Prowadził duży warsztat, dzięki niemu Lejda stała się jednym z głównych ośrodków sztuki niderladzkiej XVI wieku. Do uczniów Engerbrechtsza należał Lucas van Leyden, jeden z wiodących malarzy niderlandzkich swojego pokolenia, a także Aertgen van Leyden. Malarzami zostali również synowie Engebrechtsza, Cornelis, Lucas i Pieter


Tagi
Encyklopedia sztuk pięknych

Dodaj komentarz