Camerino d’alabastro

Camerino d’alabastro (mała komnata alabastrowa, alabastrowy pokój) – pomieszczenie w Palazzo Ducale we Florencji. Gabinet (studiolo) księcia Ferrary Alfonsa I z rodu d’Este. Materiałem, którym wyłożono ściany tego pokoju jest alabaster, stąd też pochodzi jego nazwa.


Prócz samego gabinetu książęcego jest to cały ciąg alabastrowych pomieszczeń, stosuje się więc też też nazwę w liczbie mnogiej camerini d’alabastro. Ciąg komnat łączy Palazzo Ducale w Ferrarze z Castello Estense, przechodząc ponad Via Coperta. Obecnie oglądać można rekonstrukcję komnat, z reprodukcjami zdobiących je obrazów, które uległy rozproszeniu.

Zobacz też: Camera degli Sposi, komnata w Palazzo Ducale w Mantui.

Camerino d’alabastro w Palazzo Ducale w Ferrarze

Typowe renesansowe studiolo pełniło funkcje podobne do współczesnych gabinetów: było miejscem pracy intelektualnej i relaksu. W pomieszczeniach takich gromadzono też dzieła sztuki, przyrządy naukowe i różne osobliwości naturalne. Komnata alabastrowa Alfonsa I była przy tym nie tylko pomieszczeniem prywatnym, ale też jednocześnie reprezentacyjnym.

Camernino d’alabastro powstało na skutek pewnego rodzaju rodzinnej rywalizacji – jako odpowiedź na studiolo, które stworzyła dla siebie “pierwsza dama renesansu” i mecenaska sztuki, siostra Alfonsa I Izabela d’Este.

Dekoracją komnaty były przede wszystkim obrazy o treści erotycznej, z tematami zaczerpniętymi z mitologii greckiej i rzymskiej. Książę Alfons zamówił je u najwybitniejszych malarzy epoki – należeli do nich Rafael, Tycjan i Giovanni Bellini. Tematy dzieł zaczerpnięte były przy tym z opisu dzieł sztuki starożytnej (ekfraza) – opisu obrazów w grecko-rzymskiej willi w Neapolu, który stworzył w III wieku n.e. Flawiusz Filostrat (Filostrat Starszy, dzieło Obrazy).

Giovanni Bellini stworzył dla Alfonsa I obraz Uczta bogów (1514, rozpoczęty kilka lat wcześniej). Było to jego ostatnie dzieło, obecnie eksponowane w National Gallery of Art w Waszyngtonie. Malarz nie zdążył ukończyć go przed śmiercią, autorem ostatecznej wersji jest Tycjan.

Rafael Santi namalować miał Triumf Bachusa, umarł jednak w 1520 roku, obraz stworzył więc Tycjan – są to Bachanalie powstałe w latach 1518-1523 (Madryt, Prado). Ukończenia zamówionego dla Ferrary dzieła przedstawiającego boginię Wenus nie dożył także Fra Bartolomeo. Także ten obraz stworzył Tycjan, opierając się przy tym na rysunku Fra Bartolomeo – jest to dzieło Święto Wenery (1518, Madryt, Prado). Na rysunkach Fra Bartolomeo opiera się też inny obraz Tycjana powstały dla komnaty alabastrowej, Bachus i Ariadna (1518-1523, Londyn, National Gallery). Zobacz też: Bachus (w sztuce).

Po wygaśnięciu dynastii d’Este pod koniec XVI wieku Ferrara została zdobyta przez papieży i stała się częścią Państwa Kościelnego. Zbiory camerino d’alabastro zostały przejęte przez papieży i ich urzędników, a następnie rozproszyły się po całym świecie. W rezultacie nie znamy oryginalnego wyglądu komnaty i rozkładu obrazów – wokół tej kwestii toczy się wciąż debata naukowa.


Tagi
Encyklopedia sztuk pięknych

Dodaj komentarz