Anamorfot

Anamorfot, także obiektyw anamorfotyczny – układ optyczny (obiektyw, a także nasadka na obiektyw kamery lub projektora filmowego) powodujący zwężenie lub rozszerzenie obrazu w jednym, określonym kierunku.

Porównaj: anamorfoza. Etymologia: z języka greckiego, anamorfosis – “przekształcenie”. W języku angielskim: anamorphic lenses.

Anamorfot (obiektyw anamorfotyczny) – historia i zastosowania

Najczęściej spotyka się zawężanie zarejestrowanego obrazu panoramicznego do szerokości taśmy 35 mmm metodą anamorfozy optycznej: ujęcie szerokoformatowe zostaje ścieśnione optycznie przez anamorfot tak, że mieści się w standardowej ramie filmu 35 mm. Anamorfot zbudowany jest zazwyczaj z soczewek cylindrycznych, które dają różne powiększenia we wzajemnie prostopadłych kierunkach.

Obiektywy anamorfotyczne stosuje się najczęściej przy realizacji, a także projekcji filmów panoramicznych. W czasie projekcji obraz zostaje ponownie rozszerzony za pomocą specjalnego obiektywu projektora, innego rodzaju anamorfotu. Obiektyw taki określa się terminem hypergonar. Obiektyw w projektorze rozwijający obraz określa się także jako obiektyw dezanamorfotyczny. Pozwala to ponownie rozszerzyć obraz do rozmiarów ekranu szerokoformatowego (rozwinięcie obrazu na ekran panoramiczny). Anamorfot może zmieścić w kadrze więcej obiektów, niż zwykły obiektyw o tej samej ogniskowej.

Pierwszym w historii kinematografii filmem panoramicznym była sekwencja z obrazu Il Sacco di Roma z 1923 roku (reżyseria: Enrico Guazzoni, 1876-1949). Zrealizowana została ona metodą “Panoramico Alberini”. Obiektywu anamorficznego we właściwym sensie użyto po raz pierwszy do realizacji filmu panoramicznego w 1927 roku. Był to film Ogień (Construire un feu), reż. Claude Autant-Lara.

Współcześnie obrazy anamorfotyczne uzyskuje się także za pomocą komputerów.