Aktywizm: pedagogika

Aktywizm w pedagogice, aktywizm – kierunek w pedagogice, który zapoczątkował amerykański filozof (reprezentant pragmatyzmu) John Dewey. Decydujące znaczenie w procesach dydaktycznych i wychowawczych przypisuje on własnej aktywności i współzaangażowaniu ucznia. Porównaj także główny artykuł: Aktywizm (ze znaczeniem ogólnym i filozoficznym terminu, ściśle powiązanymi z pedagogicznym).

Aktywizm pedagogiczny Deweya

Zalążki koncepcji aktywistycznych w pedagogice i psychologii obecne są już w końcu XIX wieku, w psychologii doświadczalnej Wilhelma Wundta. W pełni rozwinął je jednak dopiero Dewey, twórca szkoły doświadczalnej przy uniwersytecie w Chicago. Dewey poddał w niej głębokiej rewizji tak stosowane dotąd metody nauczania, jak i programy nauczania. Pod pod wpływem Deweya powstały nowe koncepcje metodologiczne, takie jak praca pod kierunkiem i metoda projektów. Pedagogika Deweya wywarła także znaczny wpływ na powstanie szkół doświadczalnych – były to szkoły, w których nie stosowano przymusu, w których nie było narzuconych z góry programów.

Pod wpływem Deweya znajdowali się wśród pedagogów amerykańskich zwłaszcza Helen Parkhurst (Dalton Plan, plan daltoński) i Carleton Washburne (Winnetka Plan). Wśród pedagogów niemieckich – Heinrich Scharrelmann i Georg Kerschensteiner. Popularność ruch ten zdobył również w Anglii i we Francji, a także w Polsce. Choć można uznać go za historyczny nurt w pedagogice, także w kierunkach współczesnych podkreśla się konieczność maksymalnej aktywizacji ucznia w nauczaniu i wychowaniu.

Zobacz też: aktyw uczniowski (aktyw szkolny, aktyw klasowy).