Akselbant

Akselbant – pleciony ozdobny sznur naramienny używany jako odznaka przez generałów, oficerów sztabu generalnego, adiutantów i żandarmerię. Określany także terminem sznur galowy.

Akselbant i jego historia

Akselbanty używane były od początku XVII wieku – początkowo jedynie w armii francuskiej, gdzie stanowiły element umundurowania nie wyższych oficerów, ale straży przybocznej, świty i różnego rodzaju formacji paradnych. Stosowano je łącznie z plecionymi naramiennikami Następnie rozpowszechniły się w większości armii europejskich.

W armii polskiej akselbant pojawił się po raz pierwszy w XVIII wieku – były to akselbanty krótkie, stanowiące całość z naramiennikiem generalskim. Rozpowszechnił się jednak szerszej dopiero pod koniec XVIII wieku – używany był wtedy przez regimenty dragonów, a następnie przez pułki gwardii. W okresie Księstwa Warszawskiego akselbanty były noszone w pułku lekkokonnym gwardii polskiej. Dopiero w XIX wieku rozpowszechniły się jako odznaki sztabów i żandarmerii. Także we współczesnym wojsku polskim stanowi część ubioru galowego generalicji i oficerów oraz podoficerów.

Kolorystyka jest zróżnicowana, zwłaszcza współcześnie spotyka się jednak najczęściej akselbanty złote i srebrne. Sznury takie noszone są na prawym ramieniu, zazwyczaj łącznie z plecionym naramiennikiem.

Uwagi językowe

Etymologia: słowo pochodzi z niemieckiego Achselband. W języku niemieckim jest to złożenie rzeczowników Achsel – “ramię” i Band – taśma. We współczesnej terminologii niemieckiej częściej jednak występuje wyraz Achselschnurr. Liczba mnoga w języku polskim – akselbanty.

Bibliografia:

• Słownik terminologiczny sztuk pięknych.