Ajmak

Ajmakjednostka administracyjna pierwszego rzędu w podziale administracyjnym Mongolii. Także jednostka podziału administracyjnego Mongolii Wewnętrznej (Chiny),  dawniej na ajmaki podzielone były również Górnoałtajski obwód autonomiczny i Buriacka ASRR w Związku Radzieckim. Jest to historyczny termin mongolski, oznaczający pierwotnie plemię lub jednostkę terytorialną, prawdopodobnie pochodzenia tureckiego.


Ajmaki Mongolii współczesnej

Ajmak (w języku mongolskim Аймаг, w języku angielskim aimag, w języku chińskim 艾马克, aimake) stanowi w podziale terytorialnym Mongolii odpowiednik prowincji lub województwa. Współczesna Mongolia dzieli się na 21 ajmaków i jedno miasto wydzielone (hot) – stolicę kraju Ułan Bator, o odrębnym statusie administracyjnym. Ajmaki administrowane są przez wyznaczanych przez premiera kraju gubernatorów oraz przez wybierane w wyborach lokalnych “sejmiki”, nazywane churałami (podobnie jak parlament mongolski). Ajmaki dzielą się na odpowiadające powiatom jednostki o nazwie somon (także w formie sum). Współczesna Mongolia podzielona jest na 331 somonów.

Ajmaki Mongolii Wewnętrznej są jednostkami podziału terytorialnego na poziomie prefektury. Określa się je w języku polskim także jako “związki” lub “ligi” (dosłowny przekład chińskiego terminu 盟, méng). Mongolia Wewnętrzna dzieli się na 3 związki (Alxa, Xilin Gol i Hinggan).

Ajmak: Informacje historyczne

W ułusie Czagataja (XIII w.) termin “ajmak” funkcjonował jako określenie grup koczowniczych. Dla wielu ludów mongolskich ajmaki stanowiły historycznie dużą jednostkę terytorialną, na czele której stał quasi-feudalny przywódca. U Chałchasów, największego ludu mongolskiego, zgrupowanie kilku ajmaków tworzy ułus, który rozumiany jest jako odpowiednik “państwa” (inne ludy mongolskie mają inne rozumienie ułusu). W czasach chińskiego panowania nad Mongolią (dynastia Qing) Mongolia Zewnętrza podzielona była na 4 ajmaki. Dzieliły się one początkowo na choszuny (somony jako jednostki podrzędne wobec choszunów wprowadzono w XVIII wieku, choszuny zlikwidowano natomiast w latach 30. XX wieku).

Poza Mongolią i Mongolią Wewnętrzną podział na ajmaki funkcjonował także w innych rejonach Azji objętych oddziaływaniem kultury mongolskiej. Należały do nich położone w Rosji Buriacja i Republika Ałtaj. W Afganistanie określenie “ajmak” lub “czahar ajmak” (dosłownie “cztery ajmaki”) stanowi nazwę własną czterech grup ludów koczowniczych, w dużej części pochodzenia mongolskiego (Hazarowie, Dżamszid, Firuzkuhi i Tajmani).


Tagi
Encyklopedia ChinWielka encyklopedia geograficzna świata

Dodaj komentarz