Addenda

Addenda, rzadziej w liczbie pojedynczej addendum – różnego rodzaju dodatki i uzupełnienia poszerzające zawartość publikowanego tekstu. Mogą one mieć charakter wydawniczy i introligatorski, samoistny i niesamoistny. Wyróżnić można tu dodatki wzbogacające zawartość treściową, wzbogacające zawartość argumentacyjną i dokumentacyjną oraz wzbogacające postać wydawniczą. Różne rodzaje addendów mogą dopełniać treść książki: apendyksy, suplementy, parerga, paralipomena; dopełniać jej zawartość dokumentacyjną – aneksy; dopełniać jej postać wydawniczą – dodatki, załączniki.

W innych językach: angielskie addenda; francuskie additions; niemieckie Ergänzungen.

Addenda: apendyksy, parerga, paralipomena, suplementy

Zobacz więcej w osobnym artykule: Appendix.

Do dodatków wzbogacających zawartość treściową książki (dzieła, utworu, tekstu) zalicza się apendyksy, paralipomena, parerga i suplementy. Apendyks (appendix) to dodatek w sposób luźny poszerzający treść publikacji, prezentujący jedynie wariantowo zagadnienia poruszone w tekście głównym, wprowadzający treści dodatkowe lub uzupełniający zagadnienia szczegółowe. Paralipomena to krótkie dodatki autorskie do tekstu głównego, stanowiące szczegółowe uzupełnienie głównej treści, bez autonomicznego charakteru (rzadziej w liczbie pojedynczej: paralipomenon). Parerga to autonomiczne utwory poboczne, np. stanowiące uzupełnienia o charakterze artystycznym lub filozoficznym, luźniej związane z tekstem głównym (rzadziej liczba pojedyncza: greckie parergon, zlatynizowane parergum). Suplement to dodatek wydawany (zazwyczaj) oddzielnie od zasadniczej publikacji, zawierający aktualizacje i uzupełnienia, zwłaszcza encyklopedii i słowników.

Addenda: aneksy

Zobacz więcej w osobnym artykule: Aneks.

Zawartość argumentacyjną i dokumentacyjną publikacji uzupełniają aneksy. Aneks to zespół dokumentacji do głównej części dzieła (np. wybór załączonych dokumentów archiwalnych). W sensie ogólniejszym części uzupełniające zamieszczone na końcu książki, takie jak indeksy, tablice czy objaśnienia.

Addenda: dodatki i załączniki

Uzupełnienia wzbogacające postać wydawniczą publikacji to dodatki i załączniki. Dodatek to luźno związane z nią wydawniczo i autorsko uzupełnienie (np. dodatek krytyczny), najczęściej odrębna jednostka bibliologiczna (zeszyt, książka lub plansza). Załącznik to uzupełnienie do publikacji wykonane inną niż jej zasadnicza część techniką poligraficzną, umieszczony osobno – typowo pod opaską, w kopercie, jako oddzielna broszura. Załącznikami mogą być np. mapy i wykresy.

Objaśnienia językowe

Forma liczby pojedynczej to addendum, jest ona jednak rzadko stosowana. Wyraz ten stanowi gerundivum łacińskiego czasownika addo, addere, który znaczy “dodać”, “przydać”, “dołączyć”.