Academia Sinica

Academia Sinica, 中央研究院, zhōngyāng yánjiūyuàn – założona w 1928 roku w Nankinie Akademia Nauk, najbardziej prestiżowa instytucja naukowa Tajwanu, funkcjonuje obecnie jako państwowa akademia nauk Republiki Chińskiej (Tajwanu). Od 1949 roku, po zwycięstwie w Chinach rewolucji maoistowskiej, jej siedzibą jest Tajpej, stolica Tajwanu. Oryginalna nazwa chińska, 中央研究院 (zhōngyāng yánjiūyuàn) znaczy dosłownie “centralny instytut badawczy”.


Academia Sinica, jako główna instytucja naukowa Tajwanu, podlega nie rządowi, ale bezpośrednio urzędowi prezydenta Republiki Chińskiej (Tajwanu). Cieszy się przy tym całkowitą niezależnością w formułowaniu prowadzonych przez siebie programów badawczych. Do jej głównych zadań należy prowadzenie i koordynacja badań tak w zakresie nauk ścisłych i przyrodniczych, jak i humanistycznych i społecznych, a także kierownictwo i wsparcie w rozwoju standardów akademickich całej nauki Tajwanu.

Powstała w 1928 roku w Nankinie, kiedy to Kuomintang ustanowił to miasto stolicą Republiki Chińskiej (1927), powstało wtedy także klika innych instytucji badawczych i edukacyjnych. Sama Akademia składała się wtedy z 12 instytutów, które nie tylko prowadziły badania, ale też doradzały rządowi w kwestiach związanych z nauką i techniką. Organizacji Akademii podjął się jej pierwszy przewodniczący, Cai Yuanpei (Ts’ai Yuan-P’ei), dotychczasowy rektor (w latach 1916-1926) najważniejszego w Chinach Uniwersytetu Pekińskiego. W Nankinie istniał już wtedy instytut biologii Chińskiego Towarzystwa Naukowego (中国科学社), założonego w 1914 roku przez studentów amerykańskiego Cornell University. Członkowie tego towarzystwa naukowego, w skład którego wchodzili najwybitniejsi chińscy uczeni, weszli w skład nowo utworzonej akademii.

Nauka chińska ucierpiała znacznie w czasie wojny chińsko-japońskiej, która rozpoczęła się w 1937 roku. Wstrzymano prace archeologiczne w Anyangu prowadzone przez Akademię. W 1945 roku, po klęsce Japonii w II wojnie światowej, rozpoczęła się w Chinach wojna domowa. W 1949 roku część członków Academia Sinica przeniosła się na Tajwan, część pozostała w Chinach kontynentalnych. W Chińskiej Republice Ludowej utworzona została Chińska Akademia Nauk, 中国科学院.

W ostatnich latach miał miejsce szybki rozwój działalności akademii. Coraz większa liczba publikacji naukowych (w 2001 roku było to 1150 publikacji) pisanych przez jej członków ukazuje się w prestiżowych międzynarodowych czasopismach naukowych. Znaczną renomę zdobyło sobie także wiele czasopism naukowych publikowanych przez samą akademię – należą do nich np. czasopisma “Zoological Studies” i “Statistical Sinica”. W 2004 roku Academia Sinica uruchomiła Taiwan International Graduate Program, służący kształceniu uczonych. Każdego roku do jednego z jedenastu programów przyjmuje on od pięciu do dziesięciu doktorantów.

Academia Sinica odgrywa oczywiście wielką rolę w zakresie badań sinologicznych. Już u początków jej istnienia odkrycia archeologiczne prowadzone przez członków jej Instytutu Historii i Filologii w Anyangu przyczyniły się do znacznej przemiany dotychczasowego obrazu historii Chin starożytnych, przyczyniając się do uznania historyczności dynastii Shang i przesunięciu dotychczas przyjmowanego początku cywilizacji chińskiej o kilkaset lat wstecz.

Przewodniczący Academia Sinica

Od czerwca 2016 roku przewodniczącym Academia Sinica jest James C. Liao.

Chronologiczna lista poprzednich przewodniczących akademii:

  • Cai Yuanpei, 1928-1940
  • Zhu Jiahua, 1940-1957
  • Hu Shih, 1958-1962
  • Wang Shih-Chieh, 1962–1970
  • Chien Shih-Liang, 1970–1983
  • Ta-You Wu, 1983–1994
  • Yuan T. Lee, 1994–2006, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie Chemii
  • Chi-Huey Wong, 2006–2016

Bibliografia:

  • Shiwei Chen, Legitimizing the state: Politics and the founding of Academia Sinica in 1927, “Papers
    on Chinese History”, 6, ss. 23–42.

Linki zewnętrzne: strona internetowa Academia Sinica – https://www.sinica.edu.tw/.


Tagi
Encyklopedia ChinHumanistyczna encyklopedia nauki

Dodaj komentarz