Abstractio formae a materia

Abstractio formae a materia (nowołac. “oddzielanie formy od materii”) – pojęcie metafizyki klasycznej, zwłaszcza tomistycznej, w języku polskim oddawane niekiedy terminem abstrakcja składnikowa. Pod pojęciem tym rozumie się dotyczące wyłącznie ilości oddzielanie w danym bycie formy od materii. Pojęcie to, stworzone przez św. Tomasza z Akwinu, pojawia się także w późniejszej filozofii tomistycznej, np. w myśli Kajetana (De ente et essentia).


Abstractio formae a materia w filozofii św. Tomasza z Akwinu

W filozofii św. Tomasza z Akwinu pojęcie to występuje pod nazwą abstractio formae a materia sensibili (w dziele Super Boetium De Trinitate q. 5 a. 3), tj. “oddzielenie formy od materii postrzegalnej zmysłowo”. Różnym rodzajom relacji w obrębie przedmiotów odpowiadają różne rodzaje abstrakcji, operacji mentalnej, której dokonuje na nich intelekt. Według św. Tomasza, abstrakcja przebiega tu na dwóch poziomach. Pierwszym z nich jest abstractio universalis a particulari (“wyabstrahowanie tego, co ogólne z tego, co szczegółowe”). Po wyabstrahowaniu tego, co szczegółowe, mamy do czynienia z momentem, w którym abstrahujący umysł skupia się wyłącznie na ilościowych aspektach przedmiotów – nie zwracając już uwagi na ich fizyczną materię. Przykładem tego typu abstrakcji może być wyabstrahowanie owalności z kamienia.

Zobacz też: abstractio formalis.

Bibliografia:

  • John Peterson, Aquinas. A New Introduction, University Press of America, 2008.

Tagi
Encyklopedia filozofiiLeksykon języka łacińskiego

Dodaj komentarz