Absolutny

Absolutny – w metafizyce (1) odnoszący się do Absolutu (bytu koniecznego i niezłożonego, stanowiącego rację bytów złożonych i ograniczonych) lub (2) w sensie ogólnym – przeciwieństwo “względnego”, “ograniczonego”.

Etymologia: słowo pochodzi od łacińskiego przymiotnika absolutus, absoluta, absolutum, tj. “wyzwolony ze związków”, “całkowity”, “zupełny”.

W innych językach: Język angielski – absolute. Język francuski – absolu. Język niemiecki – absolut, unbedingt.

Sens metafizyczny i inne znaczenia filozoficzne

W sensie pierwszym, metafizycznym, słowo “absolutny” to przymiotnikowe określenie samego Absolutu, znaczy więc ono “przynależący do Absolutu” lub w jakimś sensie go dotyczący. W sensie drugim, ogólnym, znaczy ono – “niezrelatywizowany do czegoś innego w danym układzie”, zupełny w tym układzie, bezwzględny. Przy tym drugim znaczeniu mówi się w filozofii np. o “prawdzie absolutnej”, “czasie absolutnym”, “przestrzeni absolutnej” itp.

W fizyce i innych naukach

W fizyce (3) przydawka ta występuje jako określenie pewnych granicznych stanów fizycznych, w tym np. “próżnia absolutna” (próżnia doskonała), “zero absolutne” (zero bezwzględne), “czas absolutny” (czas niezależny od żadnych czynników zewnętrznych ani wewnętrznych). Często używane jest zamiennie z określeniem “bezwzględny”.

W wielu naukach (np. meteorologii, hydrologii) krańcowe wartości (ekstremum wartości w odniesieniu do określonego miejsca i czasu) badanego elementu określają terminy typu “minimum absolutne“, “maksimum absolutne“. W innym znaczeniu określenia te występują także w matematyce. W fonetyce występuje np. termin “nagłos absolutny“.