Ababda

Ababda – podgrupa ludu Bedża (Beja). Nazwa ludu występuje także w formach:
AbabaAbabdeAbabdechowieAbabdowieAbabdeh, Ababda Beja, Abab’da, Alababdp.


Ababda zamieszkują Pustynię Arabską od rzeki Nil po Morze Czerwone, a więc wschodni Sudan, a także okolice Asuanu (południowy Egipt). Zamieszkują także stawiący terytorium sporne między Egiptem i Sudanem Trójkąt Hala’ib. Posługują się językiem bedża (własne dialekty), należącym do podrodziny kuszyckiej języków afroazjatyckich, oraz językiem arabskim. Wyznają islam sunnicki. Liczebność ludu Ababda (według szacunków z 2015 roku) wynosi od 250 tysięcy do 300 tysięcy osób.

Prowadzą wędrowny tryb życia (nomadyzm), zajmują się hodowlą, zwłaszcza wielbłądów. Tradycyjnie pracowali także jako przewodnicy po pustyni, dzisiaj znajdują zatrudnienie w sektorze turystycznym.

Historia ludu Ababda

Lud zamieszkuje te same terytoria, co w czasach rzymskich – prawdopodobnie jest tożsamy ze znanym z pism Pliniusza ludem Gebadei (Gebadej). Bywają też utożsamiani ze znanymi z pism autorów klasycznych Troglodytami. Islam rozpowszechniać zaczął się na zamieszkanych przez niego terenach w VII wieku, za sprawą kupców arabskich i ich placówek nad Morzem Czerwonym.

W średniowieczu ziemie zamieszkane przez lud znajdowały się na trasie muzułmańskich pielgrzymek z Afryki do Mekki i Medyny. Pielgrzymi przeprawiali się przez Morze Czerwone korzystając z portu Aidab (Aidhab, ‘Aydhab). Przedstawiciele ludu Ababda służyli jako przewodnicy transportujących pielgrzymów karawan, przeprowadzając ich od doliny Nilu aż po morze.

Lud ten określa siebie terminem “synowie dżinnów”, nawiązującym do mitycznych bytów duchowych obecnych w islamskich i przedislamskich wierzeniach arabskich. Mimo że lud ten należy do tzw. ludów chamickich, przez wieki stałego obcowania z Arabami wchłonął wiele elementów kultury arabskiej.

Na początku XIX wieku terytoria ludu opanował uniezależniający się od Imperium Ottomańskiego Egipt. Inwazja egipska miała miejsce w latach 1820-1822.

Współczesność ludu

Na współczesność ludu Ababda znaczny wpływ mający miejsce od lat 80. szybki rozwój turystyki nad Nilem i Morzem Czerwonym. Polepszyła się dzięki temu jego sytuacja materialna, zyskał on także możliwość szerszego kontaktu z innymi kulturami i osiągnięciami świata zachodniego. Nomadyzm stopniowo zanika, lud osiedla się coraz częściej w stałych wioskach, zlokalizowanych przeważnie na wybrzeżu morskim.

Rozwój ten ma jednak także swoje czarne strony. Powstające miejsca pracy są nisko płatne, rozwój turystyki nie wiąże się przy tym ze znaczniejszą poprawą warunków życia rdzennych mieszkańców, którzy nie sprawują kontroli nad zasobami naturalnymi i gospodarczymi, co wiąże się z ich marginalizacją i dyskryminacją. Powoduje to narastanie frustracji i niezadowolenia, a nawet dążeń do uzyskania autonomii, czy wręcz niepodległości. Podnosi się także problem zagrożenia rodzimej kultury, wystawionej stale na wpływy obce, oraz problem niestabilności politycznej regionu. Proponowane przez autonomistów państwo określane bywa jako “Emirat Ababda” czy też jako “Republika Ababda”. Proponowana flaga składa się z trzech poziomych pasów – kolejno czarnego, białego i czarnego – na środku której znajduje się dysk z podobizną wielbłąda z jeźdźcem, nieba i pustyni.


Tagi
Encyklopedia kultury antycznejWielka encyklopedia geograficzna świata

2 komentarze do “Ababda”

Dodaj komentarz