Aare

Aare, francuskie Aar, retoromańskie Ara – rzeka przepływająca przez środkową i północną Szwajcarię. Stanowi najdłuższą rzekę przepływającą wyłącznie przez terytorium Szwajcarii. Długość wynosi 295 kilometrów, natomiast powierzchnia dorzecza –  17,8 tys. km2. (Aar to także nazwa mniejszej rzeki w Nadrenii).  Stanowi drugi po Mozeli najdłuższy lewy dopływ Renu, a także najzasobniejszy w wodę dopływ tej rzeki. Rzeka ta przepływa przez Berno, przyczyniając się do malowniczości stolicy Szwajcarii. Malowniczością odznacza się także alpejski wąwóz Aare. W języku polskim rzeka ta nosi także nazwę Aara – jest to już jednak dzisiaj nazwa przestarzała.


Rzeka Aare

Rzeka wypływa z Alp Berneńskich (Berner Oberland), jej źródła znajdują się na terenie kantonu Berno w grupie górskiej Finsteraarhorn, na zachód od przełęczy Grimsel. Zasilana jest wodami roztopowymi wielu lodowców, przede wszystkim systemu Aargletschers (lodowiec Aare), o nazwie zbieżnej z nazwą rzeki. Z Alp Berneńskich płynie na północny zachód przez Alpy i Wyżynę Szwajcarską, przepływając przez przełom rzeki Aare (Aareschlucht), opisany niżej. W okolicach Interlaken rzeka jest skanalizowana, następnie przepływa przez miasto Berno, skąd kieruje się dalej na północny wschód, omijając góry Jura. Ujście do Renu w okolicach Koblenz w kantonie Argowia (Aargau), naprzeciw granicy niemieckiej (miasto Waldshut).

Aare w Thun
Rzeka Aare w Thun

Przepływa przez jeziora Grimselsee (jezioro Gimsel – sztuczne), Brienz, Thun, i Biel (połączenie dwoma kanałami – kanał Hagneck). Do głównych zasilających ją dopływów należą Saane (dopływ lewobrzeżny), Emme, Limmat i Reuss (dopływy prawobrzeżne). Główne miasta, przez które przepływa, to Thun, Berno, Solura (Solothurn, Soleure) i Aarau.

Na rzece zlokalizowano kilkadziesiąt elektrowni wodnych, w tym wiele o dużej mocy. W dolnym biegu, począwszy od jeziora Thun, Aare stanowi rzekę żeglowną.

Pochodzenie nazwy

Nazwa pochodzi od indoeuropejskiego pierwiastka aa, oznaczającego wodę. Ten sam pierwiastek występuje w łacińskim słowie aqua oraz w nazwach bardzo wielu cieków wodnych północnej Europy, zwłaszcza na terenie Francji i Szwajcarii. Nazwę Aa nosi nawet także jeden z pomniejszych dopływów samej rzeki Aare.

Rzeka Aare w literaturze polskiej

Rzekę opisywał Juliusz Słowacki w poemacie W Szwajcarii (7-8, 1839): W szwajcarskich górach jest jedna kaskada,Gdzie Aar wody błękitnymi spada.

O rzece wspomina Kazimierz Wierzyński w wierszu Pamiątka z Solury (13-16). Adresat tekstu to Tadeusz Kościuszko, który spędził ostatnie lata życia w położonym nad rzeką Aare mieście Solura: A gdyś nazbyt stęskniony ojczyzny swej starej / Do późnych gwiazd wśród szumu zadumał się Aary, / Musiałeś czuć się wtedy nad tą obcą rzeką / Jak emigrant, gdy wracać mu już za daleko.

Wąwóz rzeki Aare – Aareschlucht

Do szczególnych atrakcji turystycznych należy wąwóz rzeki Aare, w języku niemieckim Aareschlucht, położony w okolicach Meringen (możliwy dojazd koleją; ciekawostką jest fakt, że właśnie w tym mieście włoscy cukiernicy stworzyli bezy – marengi). Wąwóz ma około 200 metrów głębokości i 1400 metrów szerokości, w najwęższym miejscu nawet tylko około 1 metra szerokości. Można przez niego bezpiecznie przejść dzięki systemowi schodów i kładek. Przejście całego wąwozu trwa około 40 minut.

Źródła:

  • James R. Penn, Rivers of the World. A Social, Geographical, and Environmental Sourcebook, ABC-CLIO 2001.

Tagi
Wielka encyklopedia geograficzna świata

150 komentarzy do “Aare”

  1. Rusya vize rejimi genellikle ülkeye giriş amacınıza ve vatandaşlık durumunuza göre değişebilir. vize çeşitleri ve türleri ile bilgi almak için despa yurt dışı eğitime ulaşın

    Odpowiedz
  2. Если вы хотите выигрывать на Play2x, участие в играх на удачу, таких как Plinko, является отличным способом. Чтобы разработать хорошую стратегию, изучите правила и тактики игры, нажмите здесь.

    Odpowiedz

Dodaj komentarz