Film antywojenny

Film antywojenny – film o tematyce antywojennej; podgatunek filmowy, rozumiany jako odmiana filmu wojennego, a także specyficzna filmowa konwencja tematyczna (stąd alternatywne określenie temat antywojenny). Przynależące tu filmy ukazują barbarzyństwo, bezsens i okropności wojny – stanowią one często manifest antywojenny. W odróżnieniu od konwencjonalnych filmów wojennych ich zasadniczej treści nie stanowią więc sceny batalistyczne czy pirotechniczne efekty specjalne, ale idee pacyfistyczne. W język angielskim: antiwar film.

Jako “filmy antywojenne” określa się jednak często także obrazy o łagodniejszej wymowie, pozbawione wyraziście antywojennej ideologii – takie obrazy filmowe, w których wojna zasadniczo i negatywnie odmienia życie bohaterów. Należą tu np. Cud zdarza się tylko raz (1951, reżyseria: Yves Allégret; w rolach głównych: Alida Valli i Jean Marais) i Urodzony 4 lipca (1989; reżyseria: Oliver Stone; w rolach głównych: Tom Cruise i Caroline Kava).

Zobacz też: antywestern, podgatunek filmowy przełamujący konwencję westernu podobnie jak film antywojenny przełamuje konwencję filmu wojennego. Antygwiazdorstwo – przełamanie konwencji gwiazdy filmowej. Antybohater – przełamanie klasycznej konwencji bohatera filmowego.

Film antywojenny: Przykłady

Przykłady filmów antywojennych mogą stanowić: Na Zachodzie bez zmian (All Quiet on the Western Front, 1930; reżyseria: Lewis Milestone) według powieści Ericha Marii Remarque’a; Most na rzece Kwai (The Bridge on the River Kwai, 1957; reżyseria: David Lean); Ścieżki chwały (Paths of Glory, 1957; reżyseria: Stanley Kubrick); Johnny poszedł na wojnę (Johnny Got His Gun, 1971; reżyseria: Dalton Trumbo); Ludzie przeciwko sobie (Uomini contro, 1970; reżyseria: Francesco Rosi); Łowca jeleni (The Deer Hunter), 1978; reżyseria: Michael Cimino); Ofiary wojny (Casualties of War, 1989; reżyseria: Brian De Palma).

Literatura przedmiotu:

• Paul Virilio, War and Cinema. The Logistic of Perception, London 1993.