Apla

Apla – w poligrafii: płaszczyzna w całości zadrukowana jednym kolorem, nierastrowana (bez punktów rastrowych). Efektem jest jednolita powierzchnia druku. W sztukach plastycznych: część rysunku (kreskowego) lub część obrazu (półtonowego) pokryta jednolitym – najczęściej ciemnym – kolorem. Tak rozumiana może być np. tłem plakatu lub okładki.

W obu przypadkach termin może oznaczać płaszczyznę zapełnioną dowolnym kolorem, zazwyczaj ma się jednak na myśli kolory ciemne, w tym czarny. Może oznaczać także pokrycie płaszczyzny farba pełną (bez półtonów), w odróżnieniu od pokrycia częściowego. Jasne tło lub niepełne pokrycie płaszczyzny określa się raczej terminem tinta. Uwaga ta odnosi się w większym stopniu do sztuk plastycznych, niż do poligrafii i DTP, w której terminu “apla” używa się szerzej, termin “tinta” występuje zaś rzadko; w poligrafii termin nie odnosi się do jasności farby drukowej, ale do jej ilości.

Płaszczyzny zadrukowane jednolicie jasną lub ciemną farbą szczególnie często występują w druku gazet i czasopism, w których służą jako podkład pod ilustracje lub tekst. Ich funkcją jest ożywienie kolumny lub wyróżnienie graficzne jakiegoś elementu. Pojęcie odnosi się często także do reprodukcji oryginałów fotografii, rysunków itp. – oznacza wtedy płaszczyznę o jednolitej barwie na oryginale, diapozytywie, odbitce lub formie drukowanej. Aple stosuje się często także w reklamie i w wydawnictwach promocyjnych.

Apla a poddruk barwny. Blacha do drukowania apli

Podobne znaczenie ma określenie poddruk (poddruk barwny, poddruk tonowy). Jest to w swoim głównym znaczeniu w zasadzie synonim apli – druk jasną lub ciemną farbą płaszczyzn stanowiących podkład ilustracji lub grafik, służący ich wyróżnieniu; termin ten ma jednak także inne znaczenia. Trzeba przy tym zauważyć, że termin “poddruk” oznacza druk farbą o dowolnej barwie, termin “apla” odnosi się natomiast czasem wyłącznie do poddruków barwą ciemną.

W innym znaczeniu: blacha cynkowa ustalonych wymiarów o gładkiej (wypolerowanej) powierzchni, stosowana w postaci kliszy, służąca jako forma drukarska w technice druku wypukłego. Używana najczęściej do drukowania apli w sensie omówionym powyżej.

Zobacz też: ampla (rodzaj abażuru, lampy oliwnej).

Bibliografia:

• Brunon Kleszczyński, ‎Krzysztof Racinowski, Współczesne polskie drukarstwo i grafika książki. Mały słownik encyklopedyczny, 1982.