Aparatura

Aparatura – w technice: zespół przyrządów i urządzeń (aparatów) współpracujących ze sobą przy wykonywaniu określonych z góry zadań, np. aparatura chemiczna, aparatura pomiarowa. W prakseologii: rzeczy stanowiące człony działania.


Aparat to w technice każdy przyrząd służący do wykonywania określonych czynności, przy czym czynności te są zazwyczaj efektem zachodzących w nim procesów wewnętrznych, zwłaszcza fizycznych lub chemicznych. Szczególnie często terminem tym określa się urządzenia elektroniczne i elektryczne, a także urządzenia, instalacje i systemy zawierające podzespoły elektroniczne lub elektryczne. Do głównych typów tak rozumianej aparatury należą urządzenia radiokomunikacyjne, urządzenia RTV (np. odbiorniki telewizyjne, odbiorniki radiowe, anteny), aparatura medyczna i naukowa, urządzenia elektryczne i elektroniczne AGD.

Aparatura w prakseologii

Podana wyżej definicja stosowana jest w technice – bardziej ogólnie definiuje się ten termin w prakseologii. Aparaturą nazywa się wszelkie rzeczy (w tym zwłaszcza wyroby), które stanowią człony działania i które nie są przy tym materiałami. To tak rozumianej aparatury należą urządzenia i inne elementy techniczne (narzędzia; silniki; przewody – gazowe, naftowe, telefoniczne, elektryczne; osłony; przyrządy pomiarowe; podstawy; zastawy; przetworniki – zamieniające jeden rodzaj energii w inny bez pośrednictwa ruchu mechanicznego), ale także np. pomieszczenia czy wzorce miar.

Znaczenie metaforyczne. Aparatura pojęciowa

Elementem aparatury nie są materiały i sprawcy działania. W odniesieniu do ludzi i zespołów ludzkich określenie to stosowane jest jedynie przenośnie (ludzie nie są narzędziami, można jednak mówić metaforycznie, że ktoś jest “narzędziem w czyichś rękach”). Metaforą jest także termin aparatura pojęciowa. Termin ten występuje przede wszystkim w radykalnym konwencjonalizmie Kazimierza Ajdukiewicza, w którym obraz świata zależny jest od doboru aparatury pojęciowej. Ajdukiewicz definiuje aparaturę pojęciową jako układ wszystkich znajdujących się w zamkniętym i spójnym języku znaczeń [który] nie krzyżuje się z żadnym innym takim układem.

Uwagi językowe

Etymologia: z języka łacińskiego, rzeczownik apparatusapparatus oznacza “sprzęt”, “narzędzie”, “machiny wojenne”, a także “przygotowanie”, “zestawienie”. Wyraz apparatura to participium futuri activi (imiesłów czynny czasu przyszłego) od czasownika apparo – a więc “mający być przygotowanym, przysposobionym, przyrządzonym”.

W innych językach: język angielski – gear, także equipment lub apparatus; język francuski – appareillage; język niemiecki – Gerätschaften, Apparatur, także Anlage.


Tagi
Encyklopedia filozofiiHumanistyczna encyklopedia naukiLeksykon języka łacińskiego

Dodaj komentarz