Aktywność czytelnicza

Aktywność czytelnicza – całość relacji między czytelnikiem a książką i prasą wyrażających pozytywny stosunek intelektualny i emocjonalny czytelnika do książek oraz częstotliwość korzystania z nich. Relacje te wyrażają się jako częste korzystanie z książek i czasopism (w celach naukowych, dydaktycznych, zawodowych i rozrywkowych), kompletowanie prywatnych księgozbiorów domowych, wypożyczanie książek z bibliotek oraz wszelkie inne formy aktywności związane z kulturą czytelniczą (np. uczestnictwo w targach książki czy wydarzeniach organizowanych przez biblioteki i kluby).

Formą aktywności czytelniczej jest także dziennik lektury, dziennik prowadzony przez czytelników pragnących prowadzić lekturę planowo, gromadzący informacje o przeczytanych książkach i o zaplanowanej lekturze.

Niekiedy pojęcie “aktywności czytelniczej” rozumie się także bardziej wąsko, jako mierzalny poziom czytelnictwa w danej grupie społecznej (zwłaszcza w populacji całego kraju). Jako metody badania tak rozumianej aktywności czytelniczej stosuje się najczęściej metody ankietowe.

Aktyw czytelniczy, aktyw biblioteczny

Występują także określenie aktyw czytelniczy oraz aktyw biblioteczny. Używane są one często także dzisiaj, dawniej były jednak obciążone (podobnie jak termin “aktyw uczniowski“, “aktyw robotniczy”) propagandowością i sztucznością życia kulturalnego w okresie socjalizmu. Określa się tak osoby popularyzujące książkę i czytelnictwo – zwłaszcza poprzez czynną współpracę z bibliotekami oraz organizacjami kulturalnymi, społecznymi i młodzieżowymi. Aktywność czytelnicza realizowana poprzez tworzenie aktywów czytelniczych i bibliotecznych obecna jest zwłaszcza w bibliotekach szkolnych, dziecięcych i młodzieżowych (często jako forma aktywizmu pedagogicznego).

Zobacz też: aktywność księgozbioru, aktywizm (definicja w sensie ogólnym i społecznym).