Adres wydawniczy
Adres wydawniczy – informacja stanowiąca oznaczenie miejsca i roku wydania książki lub innej publikacji oraz nazwy jej wydawcy lub nakładcy, a więc zespół cech formalnych umożliwiających identyfikację publikacji. Zawierać może także inne dane dotyczące opublikowania, druku oraz dystrybucji publikacji. Umieszczana najczęściej na dole pierwszej strony karty tytułowej, niekiedy na odwrocie karty tytułowej (w metryce książki). Stanowi element opisu bibliograficznego oraz opisu katalogowego.
Samo miejsce druku określa się także terminem adres drukarski. Potocznie używa się niekiedy zamiennie pojęć “metryka wydawnicza”, a także “stopka redakcyjna”. Bliskoznaczne jest także określenie impressum – oznacza ono dane informacyjne wskazujące podmioty odpowiedzialne z tytułu publikacji (zwłaszcza materiałów prasowych).
W innych językach: język angielski – imprint; język francuski – adresse bibliographique; język niemiecki – Impressum.
Zobacz też: adres w sensie ogólnym (także w odniesieniu do systemów informacyjnych), adres jako gatunek literacki i adres czytelniczy (alternatywnie nazywany także wydawniczym).
Adres wydawniczy: informacje historyczne
Wraz z historią i rozwojem produkcji książek ulegało zmianie znaczenie poszczególnych elementów adresu wydawniczego. W starszych książkach, powstałych przed rozdzieleniem się instytucji wydawniczych i instytucji drukarskich, spotyka się w adresie wydawniczym raczej nazwę drukarza lub drukarni, będących zarazem nakładcą publikacji. Zwłaszcza w inkunabułach i starych drukach miejsce wydania książki było identyczne z miejscem jej druku: zazwyczaj informacje o nich były w inkunabułach i starodrukach podawane w kolofonie. Kiedy koszty wydawania książek przejęli nakładcy, obok informacji o drukarzach pojawiać zaczęły się także informacje o nakładcach, które z biegiem czasu wyparły informacje o drukarni. Informacje o drukarni nadal umieszczano w książkach, jednak nie w adresie wydawniczym, tylko w metryce (z tyłu książki).
Ze względu na cenzurę w adresach wydawniczych podawano często fałszywe lub zmyślone informacje, zwłaszcza dotyczące miejsca wydania. Tak np. zamiast “Kraków” podawano fikcyjną miejscowość “Niebylec”.
Adres wydawniczy w prawie prasowym
Według art. 27 prawa prasowego adres wydawniczy musi znajdować na każdym egzemplarzy każdego druku periodycznego. Powinien in zawierać następujące elementy: nazwę i adres wydawcy, adres redakcji, imię i nazwisko redaktora naczelnego, miejsce i datę wydania, bieżącą numerację, nazwę drukarni, międzynarodowy znak informacyjny (ISSN).
Bibliografia:
* PN-N-01225:1989. Bibliotekarstwo i bibliografia. Rodzaje i części składowe bibliografii. Terminologia.
* PN-ISO 5127:2005. Informacja i dokumentacja. Terminologia.
* Encyklopedia wiedzy o książce.
* Słownik terminów literackich.