Abstrakcyjność stylu
Abstrakcyjność stylu, niekiedy także abstrakcyjność tekstu – właściwość stylu wypowiedzi (względnie właściwość samego tekstu), polegająca przede wszystkim na nasyceniu wypowiedzi rzeczownikami abstrakcyjnymi, które w odróżnieniu od rzeczowników konkretnych nie oznaczają przedmiotów postrzegalnych zmysłowo, ale pojęcia oderwane (np. sprawiedliwość, odległość, dobro, poznanie).
Styl abstrakcyjny i styl konkretny
Styl wypowiedzi, w którym tak rozumiana abstrakcyjność stanowi cechę dominującą, określa się jako styl abstrakcyjny. Abstrakcyjność wypowiedzi zwiększa także nasycenie tekstu pochodzącymi od rzeczowników abstrakcyjnych przymiotnikami, czasownikami i przysłówkami (np. stosunkowo, ustosunkować się).
Przeciwieństwem abstrakcyjności stylu jest konkretność stylu. Polega ona na odwołaniu się przy użyciu środków językowych bezpośrednio do wyobraźni odbiorców, na przedstawianiu w wypowiedzi konkretnych, łatwych do uchwycenia zmysłami rzeczy, osób i zjawisk.
Abstrakcyjność stylu a styl naukowy i styl urzędowy
Styl abstrakcyjny wypowiedzi charakterystyczny jest przede wszystkim dla tekstów naukowych (styl naukowy jako odmiana funkcjonalna języka), które chętnie operują uogólnieniami i pojęciami oderwanymi. Charakterystyczny jest także, choć nie w tak znacznym stopniu, dla stylu urzędowego oraz dla stylu komunikatów prasowych.
Wartość stylistyczna
Zobacz też: sztuka abstrakcyjna (abstrakcjonizm), literatura abstrakcyjna.
Nadmierna abstrakcyjność łatwo może stać się wadą stylistyczną (zobacz: błąd stylistyczny). Zbyt duże nasycenie tekstu wyrazami o znaczeniu abstrakcyjnym zmniejsza zrozumiałość wypowiedzi. Zwłaszcza mniej wyrobionym czytelnikom nadmierne nasycenie tekstu rzeczownikami abstrakcyjnymi utrudnia jego odbiór, w tekstach popularnonaukowych i dydaktycznych należy więc suchy opis zjawisk uzupełniać rzeczownikami konkretnymi i bogatym materiałem przykładowym. Ponadto zbyt duża abstrakcyjność czyni tekst nadmiernie sztywnym, zbyt suchym i statycznym, a więc nieinteresującym dla czytelnika. Inną wadą stylistyczną związaną ze stylem abstrakcyjnym jest zbyt małe zróżnicowanie słownictwa wypowiedzi. Wszystkie te cechy mogą sprawiać, że wypowiedź staje się dla jej odbiorców mało atrakcyjna.
Zaletą abstrakcyjności wypowiedzi jest natomiast przede wszystkim możliwość większej obiektywizacji treści oraz ścisłość, jasność i precyzja wypowiedzi. Abstrakcyjność stylu nie jest więc czymś właściwym i celowym w wypowiedziach pisemnych kierowanych do czytelnika masowego, np. w literaturze popularnej oraz w tekstach dziennikarskich. Jest natomiast zazwyczaj wskazana w literaturze naukowej, dążącej do jasnego prezentowania uogólnień o charakterze obiektywnym.